КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКА СЫНЫН БИЛИМ БЕРҮҮ ЖАНА ИЛИМ МИНИСТ РЛИГИ
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН КЕСИПТИК ОРТО БИЛИМ БЕРҮҮ БОЮНЧА
МАМЛЕКЕТТИК БИЛИМ БЕРҮҮ СТАНДАРТЫ
(компетенттик негизде)
Адистиги: 111201«Ветеринария»
Квалификациясы: Ветеринардык фельдшер
1.1. 111201 ”Ветеринария” адистиги боюнча орто кесиптик билим берүү боюнча Мамлекеттик билим берүү стандарты КРнын “Билим берүү тууралуу” мыйзамына жана башка Кыргыз Республикасынын билим берүү боюнча ченемдик актыларына ылайык К.И.Скрябин атындагы Кыргыз улуттук агрардык университетинин Агротехникалык колледжи тарабынан иштелип чыккан жана Кыргыз Республикасынын Өкмөтү бекиткен тартипте аныкталган.
Мамлекеттик билим берүү стандарты окуу программаларын ишке ашыруучу бардык кесиптик орто билим берүүчү окуу жайлары үчүн укуктук жана уюштуруу формаларына карабастан милдеттүү болуп эсептелет.
1.2. Терминдер жана аныктамалар, түшүндүрмөлөр, кыскартуулар
Орто кесиптик билим берүү боюнча Мамлекеттик билим берүү стандартында КРнын “Билим берүү тууралуу” мыйзамына ылайык терминдер менен аныктамалар Кыргыз Республикасынын орто кесиптик билим берүү тармагында жана эл аралык документерде бекитилген тартипте колдонулат:
1.3. Кыскартуулар жана түшүндүрмөлөр
Мамлекеттик билим берүү стандартында төмөнкү кыскартуулар колдонулат:
ОКОЖ – орто кесиптик окуу окуу жайы;
МББС – Мамлекеттик билим берүү стандарты;
ОКББ – орто кесиптик билим берүү;
НКББП – негизги кесиптик билим берүү программасы;
ОМК – окуу-методикалык кеңеш;
НКББПСЦ – негизги кесиптик билим берүү программасындагы сабактардын цикли;
ЖК – жалпы компетенциялар;
КК – кесиптик компетенциялар;
АК - аспаптык компетенциялар;
ИСК - инсандык – социалдык жана жалпы маданий компетенциялар.
2. Колдонуу тармагы 111201 ”Ветеринария”
2.1. Мамлекеттик билим берүү 111201 ”Ветеринария”
адистиги боюнча кесиптик орто билим берүү (мындан ары ОКББ) 111201 ”Ветеринария”
адистиги боюнча милдеттендирилген жалпы кесиптик билим берүүсүн ишке ашыруу үчүн өзүнүн ченем, эрежелер жана талаптарын көрсөтөт.
Мам ОКББ Кыргыз Республикасындагы өздөрүнүн уюмдашкан укуктук формаларына, лицензиясы жана мамлекеттик аккредитациясына (аттестациясына) карабастан, бардык негизги орто кесиптик билим берүү уюмдарынын негизги адистик билим берүү программаларын өздөштүрүүдөгү баалоо сапатынын уюштурулган методикалык документинин иштелмеси болуп саналат.
2.2. 111201 ”Ветеринария” адистиги боюнча Мам ОКББ негизги колдонуучулары:
- кесиптик им берүү программаларын илим, техника жана социалдык тармак боюнча адистиги менен даярдыгын эске алуу менен ишке ашырууга укуктуу орто кесиптик билим берүүнүн билим берүү уюмдарынын администрациясы жана педагогикалык курамы;
- адистиги боюнча негизги кесиптик билим берүү программалары боюнча өзүнүн окуу ишмердүүлүгүн сапаттуу ишке ашырууга жооптуу студенттер;
- кесиптик ишмердүүлүгүнө ылайык жумуш берүүчүлөр жана адистешкен бирикмелер;
- Кыргыз Республикасын билим берүү тармагында аткаруу бийлигинин мамлекеттик борбордук органынын көрсөтмөсү боюнча даярдалган негизги билим берүү программаларынын иштелмесин камсыз кылган окуу-методикалык кеңештер;
- орто кесиптик билим берүүнү каржылоочу аткаруу бийлигинин мамлекеттик органдары;
- орто кесиптик билим берүү системасындагы мыйзамдардын сакталышын, орто кесиптик билим берүү сапатын, аккредитациясын, аттестациясын ишке ашырууну көзөмөлдөөнү камсыз кылган мамлекеттик аткаруу бийлигинин ыйгарым укуктуу органдары;
жалпы мүнөздөмөсү
3.1. 111201 ”Ветеринария” адистиги боюнча негизги кесиптик билим берүү программасын өздөштүрүүнүн формалары:
күндүзгү.
3.2. адистиги боюнча техниктерди даярдоодо НКББП ОКББ өздөштүрүүсүнүн ченемдик мөөнөтү:
НКББП ОКББ өздөштүрүүсүнүн ченемдик мөөнөтү окутуунун күндүзгү – сырттан (кечки) жана сырттан окуу формасынын жана да окутуунун ар кандай формасында жана дистанттык билим берүү технологиясын колдонууда колледж аркылуу күндүзгү окутуу формасын өздөштүрүүгө карата мүмкүн болгон 1 жылга көбөйтүлөт.
ОКББда жалпы орто билим берүү кесиптик орто билим берүүнүн атайын кыскартылган программасы болуп эсептелет, орто билим берүүчү кесиптик орто билим берүүнүн атайын кыскартылган программасы боюнча адистик алуу жана жалпы орто билим алууга мүмкүн эмес, жалпы орто билими жөнүндө аттестат берилбейт.
Абитуриент окууга тапшыруусу үчүн төмөнкү мамлекеттик үлгүдөгү документтердин бири болушу керек:
- жалпы орто билими тууралуу аттестаты;
- негизги жалпы билими тууралуу аттестаты.
3.3. НКББП ОКББ өздөштүрүүнүн жалпы иш өлчөмү
НКББП ОКББ өздөштүрүүнүн жалпы иш ченеми 120 кредит (зачеттук бирдик) менен теңделет.
НКББП ОКББ өздөштүрүүсүнүн ченемдик мөөнөтү окутуунун күндүзгү формасындагы окуу жылы 60 кредиттен кем болбойт. Эки семестрден турган окуу процессинин бир окуу семестринин иш ченеми 30 кредитке(зачеттук бирдикке) барабар.
Бир кредит (зачеттук бирдик) студенттин окуу жумушунун 36 саатына барабар (анын аудиториялык, өз алдынча иштери жана баардык аттестациянын түрлөрү кирет).
НКББП ОКББ өздөштүрүүсүнүн иш ченеми окутуунун күндүзгү окуу формасынын окуу жылы 48ден кем эмес кредитти (зачеттук бирдикти) түзөт.
3.4. Инсанды окутууда жана тарбия берүү алкагында НКАББП ОАББ 111201 ”Ветеринария”адистигинин максаттары:
3.4.1 111201 ”Ветеринария” адистиги боюнча окутуунун НКББП ОКББ максатында даярдоодо гуманитардык, социалдык, экономикалык, математикалык жана табигый илимдердин негиздерин даярдоо болуп саналат, булардын баары бүтүрүүчүгө өзүнүн тандап алган ишмердүүлүгүндө ийгиликтүү жумуш алып барганга, эмгек базарында туруктуулукту, жана анын социалдык мобилдуулук жөндөмүн ачууга болгон универсалдык жана адистик компетенцияларга ээ болушуна мүмкүндүк берүү болуп саналат.
3.4.2. ОКББ максаты инсанга тарбия берүү болуп саналат:
· студенттердин инсандык-социалдык: максаттуулук, уюшкандык, эмгекчилдик, жоопкерчиликтуу, жарандык милдет, мамилечилдик, толеранттуулук, алардын жалпы маданиятын жогорулатуу сапаттарын калыптандыруу болуп саналат.
3.5. Бүтүрүүчүлөрдүн кесиптик ишмердүүлүгү 111201”Ветеринария”
Орто дегээлдеги кесиптин ээлерин даярдоо боюнча ОКББП сын толук трг жана мамлекеттик жыйынтыктоо аттестациясын ийгиликтүү тапшырган колледждин бүтүрүүчүлөрүнө тиешелүү кесипти ыйгаруу менен орто кесиптик билим тууралуу диплом берилет. Бүтүрүүчү диагностика боюнча кесиптик и ш аракеттерге, жаныбарларды дарылоого жана ооруларды алдын ала болтурбоо камын көрүүгө, мал-чарба азык-түлүктөрдүн санитардык сапатын аныктоого даяр болушу керек, ар кандай жекелик формадагы. Уюмдарда, ветеринардык фельджшер катары вет еринардык документтерди толтурууну билиши керек.
3.6. Бүтүрүүчүлөрдүн адистик ишмердүүлүгүнүн обьектилери 111201”Ветеринария”
“Ветеринария”адистиги боюнча бүтүрүүчүлөрдүн адистик ишмердүүлүгүнүн обьектилери:
3.7. Бүтүрүүчүлөрдүн кесиптик ишмердүүлүгүнүн маселелери.
- дарылоо-алдын алуу иштер;
- ветеринардык – санитардык экспертизага, диагностикалык ишке;
- бажылык – кызматта зоо-санитардык көзөмөл жүргүзүүгө;
- уюштуруу-башкаруу иштерге;
- ветеринардык пунктарды жана жасалма жол менен уруктандырууга;
- эпизоотикалыкка аршы иш аракеттерди пландаштырууга жана жургүзүүгө;
- эсеп-кысап документерин жүргүзүүдө: оорулуу жаныбарларды кабыл алуу журналы, актыларды, протоколдорду, оорунун тарыхын, вет еринардык коштоо справкаларды жана ветеринардык күболүктөрдү;
- өндүрүштүк участкада айлана чөйрөнү коргоону жана эмгек коопсуздугун камсыз кылууга.
3.7.1. Өндүрүштүн маселелери. Жаныбарлардын ооруларын алдын алуу жана дарылоо чараларын жүргүзүү.
3.7.2. Башкаруу уюштуручулугу. Ооруларын алдын алуу чараларын уюштуруу, заманбап дары- дармектерди, биопрепараттарды колдонуу, малдарды союууда, алып жүрүдө көзөмөл жүргүзүү.
3.7.3. Административдик маселе. Түзөмүндө иш алып баруу.
3.8. Колледждин бүтүрүүчүлөрү Скрябин атындагы КАУте окуусун уланта алышат.
4. НКББП ишке ашыруу шартындагы жалпы талаптар
4.1. НКББП ишке ашыруу шартындагы кесиптик орто окуу жайларынын милдеттерине жана укуктарына жалпы талаптар
4.1.1. Окождор кесиптиктер боюнча НАКББП өз алдынча иштеп чыгат. НАКББП эмгек базарынын талаптарын эске алуу менен кесиптиги боюнча туура келген МББС негизинде иштеп чыгат.
Окождор өз алдынча НКББП кесиптик боюнча билим берүүнүн сапатына ылайык МББС эмгек базарынын талаптарын, илимдин, экономиканын, техниканын, технологиянын жана социалдык чөйрөнүн өркүндөшүн эске алуу менен жаңылоого:
4.1.2. Бүтүрүүчүлөрдү жана студенттерди даярдоонун сапатын баалоодо мезгил-мезгили менен мамлекеттик жыйынтыктоо аттестациясын киргизүү. Студенттерди жана бүтүрүүчүлөрдү аттестациялоодо НКББПнын акыркы талаптарына ылайык жеке жетишкендиктерине, типтүү тапшырмалардын, текшерүү иштердин, тесттердин ж.б. жардамы аркылуу алардын билимин, билгичтиктерин жана алган компетенттүүлүгүнүн денгээлин баалоочу каражаттардын базасы түзүлөт. Баалоо каражаттарынын базасы иштелип чыгат жана кесиптик орто билим берүүчү окуу жайында бекитилет.
Бүтүрүү квалификациялык жумуштарынын мазмуну жана өлчөмүнө болгон талаптар колледж менен кесиптик орто билим берүүчү окуу жайынын мамлекеттик жыйынтыктоочу аттестациясы жөнүндөгү Жобосунун негизинде аныкталат.
4.1.3. НКББПны иштеп чыгууда бүтүрүүчүлөрдүн социалдык–инсандык компетенцияларын калыптандыруудагы (социалдык биргелешип иш алып баруу, өзүн өзү уюштуруу жана башкаруу, системалык-ишмердүүлүк мүнөздөгү компетенциялар) кесиптик орто билим берүү окуу жайынын мүмкүнчүлүктөрү аныкталуусу керек. ОКОЖ ар тараптан өнүккөн инсанга керек болгон шарттарды, окуу жайдын социалдык-маданий чөйрөсүн түзүп берүүгө милдеттүү.
Окож студенттердеги жалпы жана кесиптик компетенциясын калыптандыруу жана өнүктүрүү үчүн аудиториялык эмес иштерди айкалыштыруу менен билим берүү процессиндеги сабактардын активдүү жана интерактивдүү формаларын ( компьютердик симуляция, иштиктүү жана ролдук оюндарды, айкын кырдаалды талдоо, психологиялык жана башка тренингдерди, топтук дискуссияларды) жүргүзүүнү колдонууда компетенттик ыкмада ишке ашыруу максатында кароосу керек.
Окож студенттик өзүн өзү башкаруунун, коомдук уюмдардын жумуштарынын, спорттук жана чыгармачылык клубдарынын, студенттик илимий коомдордун өнүгүшү менен бирге, окуу процессинин социалдык тарбия берүү компонентин өнүктүрүүсүнө көмөктөш болууга милдеттүү.
4.1.4. ОКОЖдын НКББП студенттин өзү каалаган сабагынын СЦ ар бир вариативдик бөлүгүнүн үчтөн бир бөлүгүнөн кем эмес өлчөмүн камтуусу керек. Студенттин өзү каалаган сабагын тандоо тартибин ОКОЖнын педагогикалык кеңеши аныктайт.
4.1.5. ОКОЖ милдетүү:
4.1.6. ОКББОЖ студенттерге алардын укуктары жана милдеттери жөнүндө НКББП иштеп чыгууда сабактардын суммардык иш ченеми окуу планында көрсөтүлгөндөн ашыкча болбошу жөнүндө маалымат берүүгө милдеттүү.
4.2. Н КББП ишке ашыруудагы студенттин укуктарына жана милдеттерине жалпы талаптар
4.2.1.Студент НКББПда каралгандай, окуу убактысынын өлчөмүнүн чегинде өзүнүн каалоосу менен берилген сабактарды тандап алууга укуктуу.
4.2.2. Студент НКББП өздөштүрүүдөгү жыйынтыктарга жетүү максатында:
НКББП ОКББОЖ да каралгандай, берилген мөөнөттө баардык тапшырмаларды аткарууга, студенттик өзүн өзү башкаруу, коомдук уюмдардын иштерине спорттук жана чыгармачылык клубдарынын, студенттик илимий коомдордун өнүгүүсүнө катышууга укуктуу.
4.2.3. НКББП ОКББОЖ да каралгандай, берилген мөөнөттө баардык тапшырмаларды аткарууга милдеттүү.
4.3. Студенттин окуу жүктөмүнүн максималдуу өлчөмү окуу жумушундагы аудиториялык жана аудиториялык эмес (өз алдынча) иштерди кошкондо жумасына 54 саат берилет. Күндүзгү окутуу формасынын аудиториялык сабактарынын өлчөмү үйрөнүү үчүн бөлүнүп берилген ар бир окуу сабагынын жалпы көлөмүнүн 50 % адистигинин өзгөчөлүгүн эске алуу менен ОКББ МББС аныкталат;
4.5. Каникул мезгилинин жалпы көлөмү кыш мезгилинде эки жумадан кем эмес убакытты кошуу менен, окуу жылынын аралыгында 10 жуманы түзүшү керек.
4.6. Практика НКББП тун милдеттүү бөлүгү болуп саналат. Ал окуу сабактардын түрлөрү, окуучулардын даярдыгы практикага багытталган.
НКББП ОКББ ишке ашырууда практиканын төмөнкү түрлөрү каралат: окуу жана өндүрүштүк. Өндүрүштүк практика эки этаптан турат: кесиптик профили боюнча жана диплом алдындагы. Практикалардын бардык түрлөрү студенттер тарабынан кесиптик компетенцияларды студенттердин өздөштүрүүсү аркылуу ар түрдүү мезгилдерде атайын белгиленген мөөнөттө жана теориялык билимдер менен кезектешип жүргүзүлөт.
Практиканын ар кандай түрлөрү боюнча билим берүү уюму тарабынан практиканын максат жана милдеттери, программалары менен отчеттуулук формалары аныкталат.
Өндүрүштүк практика бүтүрүүчүлөрдүн даярдык профилине ишмердүүлүк жолдомосуна туура келген уюмдарда жүргүзүлүшү керек.
Студенттер өндүрүштүк (адистик) практиканын жүрүшүндө окутуу процессинде алган билимдерин бышыктап жана тереңдетиши, ишмердүүлүгүнүн бардык түрлөрү боюнча билгичтиктерди жана көндүмдөрдү, айыл чарба техникаларын жана жабдууларын тейлөөгө, эксплуатациялого тажрыйба топтоосу зарыл.
4.8. Курстук долбоордун (иштин) аткарылышы кесиптик циклдин сабагына (сабактарга) жана (же) адистик циклдин модулуна окуу иштеринин түрү катары жана анын окуп изилдөө убактысынын чегинде каралат.
4.9. “Дене тарбия” сабагы милдеттүү аудиториялык 2 саат жана 2 саат өз алдынча окуу жүктөмү (спорт клубдарында, секцияларында түрдүү аудиториялык эмес формаларынын эсебинен) каралган.
5. НКББП түзүмүндө техниктерди даярдоодогу талаптар
5. 1. НКББП 111201”Ветеринария”адистиги кесибин өздөштүрүүдөгү окуу жыйынтыктарына болгон талаптар
5.1.1. ОКББ НКББП 111201 ”Ветеринария” адистигин ОКББ НКББП берилген окуу жыйынтыктарын өздөштүрүүдө бүтүрүүчүнүн 3.4. жана 3.7 пп көрсөтүлгөндөй төмөнкүдөй компетенцияларга ээ болуусу керек:
а) адистик ишмердүүлүгүнө туура келген жалпы (универсалдуу) компетенцияларга (ЖК):
ЖК 1. Өзүнүн кесиптигининин жоопкерчиликтүү жана социалдык маанилүүлүгүнүн маңызын түшүнүү, ага туруктуу талам көрсөтүү.
ЖК 2 . Өз ишмердүүлүгүн уюштура билүү, адистик маселелерди аткарууда усулдарды жана ыкмаларды тандай билүү, алардын эффективдүүлүгүн жана сапатын баалоо.
ЖК 3. Көйгөйлөрдү чечүү, кооптуу кырдаалдарда чечим кабыл ала билүү, алар үчүн жоопкерчиликтүү болуу.
ЖК 4. Адистик маселелерди жана инсандык өнүгүүсүн эффективдүү аткарылышы үчүн керектүү маалыматтарды пайдалануу жана интерпретациялоо, изденүүнү ишке ашыруу.
ЖК 5. Адистик ишмердүүлүктө маалыматтык –коммуникациялык технологиясын пайдалануу.
ЖК 6. Талдоого жана синтездөөгө жөндөмдүүлүк.
ЖК 7 . Мамлекеттик, расмий жана чет (тандоосуна жараша) тилдерин билүү.
ЖК 8. Жамаатта жана топто иштөө, кесиптештер, жетекчилик, кардарлар менен сапаттуу иш жүргүзүү.
ЖК 9. Топтун (кол алдында иштегендердин) жумушу үчүн, өзүнүн аткарган жумушунун жыйынтыгы үчүн жоопкерчилик алуу.
ЖК 10. Өз инсандык жана адистик өнүгүүсүн башкара билүү жана өзгөрүүлөргө ылайыкташа билүү.
ЖК 11. Кичи жамааттар менен уюштуруу-башкаруу иштерине даяр туруу.
б) аспаптарды колдонуу (АК);
АК 1 маалыматтарды кабыл алууга, жалпылоого жана талдоого, максат коюуга жана ага жетүүнүн жолдорун тандоого жөндөмдүүлүк;
АК-2 өзүнүн оозеки жана жазуу кебин мамлекеттик жана расмий тилде туура, далилдүү жана так түзүүгө жөндөмдүүлүк;
АК-3 социалдык пикир алышуу деңгээлинде чет тилдеринин бирин өздөштүрүү;
АК-4 негизги усулдарга, жөндөмдөргө жана маалыматтарды алуунун каражаттары катарысактоого жана кайра иштеп чыгарууга маалыматтарды башкаруунун каражаты катары, анын ичинде глобалдуу компьютер түйүндөрүндө жана корпоративдик маалымат системасында иштей алуу;
АК-5 уюштуруу чечимдерин иштеп чыгууга катышууга жөндөмдүүлүк.
в) инсандык – социалдык жана жалпы маданият (ИСК)
ИСК-1 коомдо кабыл алынган руханий жана укуктук нормалардын негизинде социалдык өз ара аракеттешүүгө, адамды сыйлоого, башка элдин маданиятына толеранттуулук менен мамиле жасоого, өнөктөштүк мамилелерди колдоого даяр турууга жөндөмдүүлүк;
ИСК-2 өзүнүн кадыр-баркына жана кемчиликтерине сын көз менен баа берүүнү, кадыр-баркын өстүрүүнүн ыкмаларын тандоонун жолдорун көздөөнү жана кемчиликтерди четтетүүнү билүү;
ИСК-3 демократиялык жарандык коомдун баалуулуктарынын негизинде диалогго даярдыгын билдирүүгө, жарандык активдүү позицияны ээлөөгө жөндөмдүүлүк;
ИСК-4 саламаттыкта жашоо үчүн, жаратылышты коргоо жана анын ресурстарын максаттуу пайдалануу үчүн керектүү болгон алган билимин пайдаланууга жөндөмдүүлүк;
ИСК-5 жамаатта иштөө.
г). адистик ишмердүүлүгүнүн негизги түрүнө ылайык кеисптик компетенцияларга ээ болушу керек: (КК)
(КК-1) кесиптик иш аракетте табыгый илимдик негизги мыйзамдарды колдоно
билүү жөндөмүнө;
(КК - 2) өндүрүштүк кызматчыларды жана калкты кыйроонун, кырсыктардын айынан
келип чыккан кесепеттерден, сактоонун негизги ыкмаларын билүү ;
( КК-3) айыл чарба жаныбарларынын породасын таануу, алардын биологиялык абалын баалоо, конситуция жана экстерьерди, кондиция жана габитус, тоютандыруу факторлорду
аныктоо, алардын өсүшүн жакшыртуу үчүн жакшы абалда кармоо жана багуу, айыл
чарба азык-түлүктөрүн жакшы сапатта алуу үчүн аларды өстүрүү;
(КК-4) өндүрүштүк практикада микробилогиялык технологияларды колдоно
билүүгө даярдык;
(КК- 5) жугуштуу ооруларды, жукпаган оорулардан ажырата билүү жөндөмү, окшош
ооруларды клиникалык белгилердин негизинде бири биринен ажырата билүү,
патологоанатомиялык өзгөрүүлөрдү билүү жөндөмү ;
( КК-6) патологиялык материалдарды жаныбарлардын өлүктөрүнөн туура тандап алуу, аны ороп салыштырып лабораторияга жөнөтүү;
(КК-7) жаныбарлардын оорусун аныктоо (диагнос.) максатында лабораториялык иштерди жүргүзүү жөндөмү ;
(КК - 8) оорулуу жаныбарларды дарылоодо туура дарыларды тандоо жөндөмү ;
(КК-9) эпизоотикалык каршы иш аракеттерди пландаштыруу, уюштуруу жана жүргүзүү
жөндөмү;
(КК-10) жаныбарлар, шаймандар жана дары-дармектер менен иштөө учурунда өздүк тазалыкты жана коопсуздук техникасын сактоо жөндөмү ;
(КК-11) оорулуу жаныбарларды дарылоодо жана оорусун аныктоодо (диагностикалоо)
ветеринардык шаймандар жана приборлор менен иштей билүү жөндөмү;
(КК-12) жаныбарга дары берүү учурунда дозаны эсептей билүү жана туура дары берүү, сайуу жөндөмү ;
(КК-13) жаныбарларга татаал эмес операцияны жасоону билүү (даарылоочу, косметикалык, экономикалык);
(КК-14) тоюттун жана суунун сапатын аныктоону, жаныбарларга тоют камдоону билүү
жөндөмү;
(КК-15) мал чарба азык-түлүгүн алуу технологиясын ветеринардык - санитардык
көзөмөлдөөнү билүү жөндөмү;
(КК-16) жаныбарлардын ээлери менен сүйлөшө билүү жөндөмү;
(КК-17) жаныбарларды үйрөтүү, фиксация кылуу алар менен эреже боюнча мамиле жөндөмү;
(КК-18) жаныбарларды өлчөм боюнча толук азык менен тоюттандыруу, алардын тоюттандыруусун изилдөөнү билүү жөндөмү;
(КК-19) мал чарба фермаларында жаныбарды диспансеризациялоону кылуу жөндөмү;
(КК-20) дары жана уулу чөптөрдү, тоют чөптөрүн ажырата билүү жөндөмү; (КК-20)
(КК-21) калк жашаган жеринде эпизоотиялык абалды баалоо жөндөмү; (КК-21)
(КК-22) ветеринардык иште агрометеорологиялык билдирүүнү колдоно
билүү жөндөмү;
(КК-23) өлгөндөн кийин диагноз коюу үчүн паталоанатомиялык союну
билүү жөндөмү;
(КК-24) жаныбарлардын өлүктөрүн туура чыгыштоо жөндөмү;
(КК-25) музейдик препараттарды даярдоо үчүн мүчөлөрдү (органдарды) консервациялоо
жөндөмү ;
(КК-26) имаратты дезинфекциялоо үчүн унааны башкара билүү жөндөмү;
(КК-27) оорулуу жаныбарларга, аларды сактап калуу үчүн ыкчам биринчи жардам
көрсөтүүнү билүү жөндөмү;
4.1. кеңеш берүү ишмердүүлүк:
КК-15. өндүрүш процессин оптимистештирүү жана кесиптик ишмердүүлүк жаатында кызмат кылуу боюнча чара көрүүгө катышуу;
КК-16. маалымат технологиясын пайдалануу;
КК-17. укуктук жана өндүрүштүк ишмердүүлүктү аныктоочу ченемдик материалдарды, эмгекти уюштуруунун прогрессивдүү формаларын билүү;
5.2. Ветеринарларды даярдоодогу НКББПнын түзүлүшүндөгү талаптар
ОКББ НКББП - төмөнкү окуу циклдерин окуп үйрөнүүнү карайт (1-таблица):
ОКББ.1- гуманитардык, социалдык жана экономикалык цикл;
ОКББ.2- математикалык жана табигый илимдер цикли;
ОКББ.3 – кесиптик цикл жана бөлүмдөрү:
ОКББ.4 – дене тарбия;
ОКББ.5 – практика;
ОКББ.6 – мамлекеттик жыйынтыктоочу аттестация.
Сабактардын ар бир цикли базалык (милдеттүү) жана вариативдик бөлүктөргө ээ. Вариативдик бөлүк сабактардын базалык бөлүгүнүн мазмунунда аныкталган билимин, билгичтигин жана көндүмдөрүн кеңейтүүгө жана тереңдетүүгө мүмкүнчүлүк берет. Вариативдик бөлүк кесиптик билим берүү программасы ишке ашырылып жаткан ОКОЖ бөлүмдөрүнө карата берилет.
Таблица 1
НКББПнын түзүлүшүндөгү ОКББ
Код НКББСЦ |
Окуу циклдары жана аларды өздөштүрүүдөгү долбоорлоочу жыйынтыктар
|
Иш өлчөмү кредиттер (зачеттук бирдик) |
Болжолдуу программалардын, окуу китептердин жана пособиелердин иштелмелери үчүн сабактардын тизмеси
|
Түзүлгөн компетенция- лардын коду
|
ОАББ. 1 |
Гуманитар дык, социал дык жана экономи калык цикл |
10 |
||
Базалык бөлүк |
8 |
|||
Студент циклдин базалык бөлүгүн өздөштүрүүнүн натыйжасында төмөнкүлөрдү билүүсү керек: тил менен кептин айырмачылыгын,тилдин ойду берүүдө жана түзүүдөгу функцияларын; кесиптик жолдомодогу текстти которууда жана окууда лексикалык жана грамматикалык минимумду өздөштүрүүнү (2200-2400 лексикалык бирдик) ; жөндөмдүү болуусу керек: күнүмдүк жана кесиптик темада орус жана кыргыз тилинде эркин сүйлөөгө (оозеки жана жазуу жүзүндө); кепти этикалык сөз байланышынын нормаларын сактоо аркылуу түзүүгө; оозеки жана жазуу сүйлөөсүн өз алдынча өркүндөтүүгө, сөз байлыгын өстүрүүгө; өзүнүн кебин нормалык көз карашта анализдөөгө; оозеки жана жазууда өз каталарын жоюуга; билим алууда жана кесиптик иштеринде алган билимдерин колдоно билүүгө; колдоно бил үүс ү керек: кыргызча (орусча) оозеки жана жазуу жүзүндөгү тилди; коомдогу кабыл алынган сүйлөө этикетти; |
2 |
Кыргыз тили |
ЖК 1. ЖК 2. ЖК 3. ЖК 4. ЖК 5. АК 1 АК 2 АК 3 АК 4 ИСК 1 ИСК 2 ИСК 3 ИСК 5 |
|
билүүсү керек; Караханид каганатын; кыргыздардын ич ара согушунун негизин, себептерин жана алардын кыргыз элинин өнүгүүсүндөгү натыйжасын; Кыргызстандын Россияга кошулушун; 1916- жылдагы элдик көтөрүлүштү; XIX кылымдын экинчи жарымындагы жана XX кылымдын башындагы кыргыздардын маданиятын; Кыргызстанда Совет бийлигинин орнотулушун; Кыргызстан СССРдин курамында; Көз карандысыз Кыргызстандын социалдык-экономикалык, саясий, маданий өнүгүүсүн; азыркы замандагы Кыргызстандын саясий жана экономикалык өнүгүүсүндөгү негизги процесстерди;(интеграциялык. полимаданияттык, миграциялык жана башка) жөндөмдүү болуусу керек: республикалык, аймактык, дүйнөлүк, социалдык – экономикалык, саясий жана маданий маселелердин өз ара байланышын табууда; билим беруу жана кесиптик ишинде маселелерди чечүүдө алган билимдерин колдоно билүүдө; колдоно билүүсү керек: Кыргызстандагы окуяларды жана тарыхый далилдерди; Кыргызстандын өнүгүүсүндөгү тарыхый сүрөттөрдү; Кыргызстандын тарыхы боюнча алган билимдерин билим алуудагы жана кесиптик көйгөйлөрүн чечүүдө колдоно билүүнү. |
2 |
Кыргызстан тарыхы |
||
билүүсү керек: идеяны, мазмунду, “Манас” эпосунун каармандарын, “Манас” эпосунун адамдын жашоосундагы жана коомдогу ордун; “Манас” эпосундагы кыргыздардын тарыхын; кыргыз элинин тузулушун; улуттук ан-сезимин, кыргыздардын коз карандысыздык учун болгон курошун; адамдын жана коомдун негизги закон ченемдуулукторун; адамды жана жаратылышты; “Манас” эпосун кыргыз элинин маданий мурасы катары ; манасчыларды жана манас таануучуларды; жөндөмдүү болуусу керек керек: “Манас” эпосу элдик оозеки чыгармачылыктагы негизги орунда турарын тушундуруу; дуйно адабият байлыгына кошкон салымы; “Манас” “Семетей” “Сейтек” эпосторунан узунду айтууга; “Манас” эпосундагы идеяларды турмуштагы ишмердуулукто колдонууга колдоно билүүсү керек: элдик эпостордун бүтүндөй жаралыш тарыхы; жалпы сюжети, негизги бөлүктөрү, кыргыз элинин зор маданиятынын доорун ачып көрсөтүү, адеп-ахлактык негизде тарбия жүргүзүү, элдик феномен – манасчылык, уруучулук, ак бата берүүнүн мааниси, эпостогу топонимика, Манастын осуяттарын талдай билүү жана аларды инсандык өнүгүү жана тарбия алууда пайдалана билүү. |
1 |
Манас таануу |
||
билүүсү керек: философиянын негизги категорияларын жана түшүнүктөрүн ; коомдо жана адамдын турмушунда философиянын ролун; философиялык окуудагы жана турмуштагы негиздерди;таануу процессинин маӊызын; дүйнөнүн илимий,философиялык жана диний сүрөттөлүшүнүн негиздерин; адам менен коомдун өз ара катнашынын закон ченемдүүлүктөрүн; адам менен адамзаттын өнүгүүсүндөгү тарыхый – маданий закон ченемдүүлүктүн негиздерин; маданиятты, чөйрөнү, өмүрдү сактоодогу эркиндикке жана жоопкерчиликтүүлүккө инсанды өстүрүүнүн шарттарын; инсанды социалдаштыруунун негизги механизмдерин; илимдин, техниканын, технологиянын жетишкендиктери жана өнүгүүсү менен байланышкан социалдык жана этикалык проблемаларды; жөндөмдүү болусу керек: жалпы философиялык турмуштун көйгөйлөрүн, турмушту, илимди, баалуулуктарды, эркиндикти жана турмуштун негиздерин гражданинди жана келечектеги кызматкерди маданий түзүүдө билүүгө; социалдык жана жеке көз караштагы философиялык көйгөйлөрдү анализдөөгө; билим алуудагы жана кесиптик ишинде алган билимдерин колдонууга; колдоно билүүсү керек: дүйнөнү диалектикалык- материалисттик көз караш менен кабыл алууну; философиянын негизги катерияларын,түшүнүктөрүн жана закон ченемдүүлүктөрүн пайдаланууну; дүйнөдөгү илимдин, философиянын жана дин негиздерин; кесиптик ишинде алган философиялык билимдеринин ыкмаларын колдонуусу. |
1 |
Философия |
||
билүүсү керек: кесиптик жолдомодогу керектелүүчү окууда жана тексттерди которууда (сөздүк менен) лексикалык жана грамматикалык минимум-ду(лексикалык бирдик 1200-1400); чет тилинде сүйлөшүүдөгү негиздерди: фонетика, лексика, фразеология, грамматика; кесип боюнча иштик тилдин негиздерин; кесиптик лексика; жөндөмдүү болуусу керек: чет тилинде кесиптик жана күнүмдүк темаларда сүйлөөгө(оозеки жана жазуу жүзүндө); өз алдынча оозеки жана жазуу кебин өркүндөтүүгө,сөз байлыгын өстүрүүгө; билим алууда жана кесиптик ишиндеги маселелерди чечүүдө алган билимдерин колдонууну колдоно билүүсү керек: чет тилинде жазуу жана оозеки жүзүндө сүйлөшө билүүнү; коомдо кабыл алынган кептик этикетти; |
2 |
Чет тили |
||
Вариативдик бөлүк |
2 |
Орус тили |
||
ОАББ.2. |
Математикалык жана табигый илимдер цикли |
8 |
||
Базалык бөлүк |
6 |
|||
Студент циклдин базалык бөлүгүн өздөштүрүүнүн жыйынтыгында билүүсү керек: адистик маселелерди чечүү үчүн математикалык усулдарды колдонууга; математикалык талдоонун, дискреттик математиканын, божомол теориясынын жана математика статистикасынын негизги түшүнүктөрү жана усулдары; интегралдык жана дифференциалдык санап чыгуунун негиздери; көптүктөр жөнүндө түшүнүк, алардын өз ара мамилелери, алардын үстүнөн операциялар; жөндөмдүү болуусу керек: кесиптик маселелерди чечүүдө математикалык ыкмаларды колдонууга; жакындатылган алууну аткарганга; тексттик маселелерди чыгарууга; кесиптик ишинде практикалык маселелерди чыгарууга; маалыматтагы элементардык статистикалык тазалоону жүргүзүүгө, алынган маалыматты графика түрүндө берүүгө; колдоно билүүсү керек: практикалык маселелерди кесиптик ишинде математиканын негизги ыкмасы катары колдонууну; маалыматтарды статистикалык иштеп чыгуу усулдарын; түзүмдүк-логикалык схемаларды жана таблицаларын түзүү ыкмаларын. |
3 |
Математика |
ЖК 1. ЖК 2. ЖК 3. ЖК 4. ЖК 5. АК 1 АК 5 ИСК 1 ИСК 2 ИСК 4 ИСК 5 |
|
билүүсү керек: маалымат иштеп чыгууда фундаменталдык түшүнүктү, анан ыкмаларын берүүнү, сактоону,тазалоону жана өткөрүп берүүнү; маалыматтын негизги тазалоо ыкмаларын ; чогултулган заманбап технологияларды, маалыматтарды берүүнү жана тазалоону; кесиптик ишинде технология каражаттарын колдонуудагы тазалыкты жана техника коопсуздугунун эрежелерин сактоону; өздүк жана кесиптик ишинде, кесиптик ишин өстүрүүдө интернет булактарынын ресурстарын колдонуу мүмкүнчүлүгү; кесиптик ишинде колдонула турган компьютердин аппараттык жана программалык камсыздандырылышын; берилген базанын жана бийик деңгээлдеги программанын негизги тилдери менен берилген маселелерди чечүүнүн моделдерин; жөндөмдүү болуусу керек: маалыматтарды топтоодо,тазалоодо жана анализдөөдө заманбап маалыматтык технологияларды колдоно билүүгө; эң керектуу заманбап тиркемени жана программаны билгичтик менен программалоого жана колдонууга; маалымат менен изилдөөнүн жыйынтыктарына элементардык статистикалык тазалоону жүргүзүүгө алынган маалыматтарды графикалык түрдө берүүгө; камсыздоо үчүн заманбап маалымат технологиянын жардамы менен ар түрдүү маалымат объектилерин түзүүгө, редакциялоого, сактоого.берууго, кооздоого; кесиптик маселелерди чечүүгө программалык маселелерди камсыздоону баалоого жана аны колдонуудагы перспективаларды; кесиптик ишинде компьютер каражаттарын колдонууда техника жана тазалык коопсуздук эрежелерин сактоого; кесиптик ишинде интернет маалымат ресурстарын колдонууга; колдоно билүүсү керек: түзүмдүк-логикалык схемаларды жана таблицаларын түзүү ыкмаларын компбютерде; билим берүү процессинин так маселелери үчүн программалоо тилин тандоо усулун. |
2 |
Информатика |
||
билүүсү керек: аалам табигый илимий сүрөтүнүн негизги мүнөздөмөсү, жаратылышта адамдын ролу жана орду; жөндөмдүү болуусу керек: кесиптик ишмердүүлүктө табигый илимий билимин колдонууга; колдоно билүүсү керек: бүтүндөй ааламдын сүрөтүн. |
1 |
Заманбап табият таануунун концепциясы |
||
|
Вариативдик бөлүк |
2 |
|
|
ОКББ 3 ОКББ 3.1. |
Кесиптик цик – 75 кредит (75х36+=2700)
Базалык бөлүк – 60 кредит (60х36+2160) |
75 60 |
|
|
билүү: - гистопрепараттарды микроскоптон өткөрүп жана сүрөттөө; айыл чарба жаныбарларынын сөөктөрүнүн, ички органдарынын, нервтеринин, кан тамырларынын – лимфатикалык тамырларынын, лимфотүйүндөрүнүн жана алардын бөлүктөр боюнча түзүлүшүнүн, органдардын катмарлар боюнча түзүлүшүнүн топографиялык жайгашуусун; температураны ченегенди жана тамыр согууну, дем алууну аныктоону, кепшөөчү жаныбарлардын карынынын кыймылын. жөндөмдүү болуусу керек : - фило жана онтогенез процессинде биологиялык өнүгүү жана көнүгүүнүн негизин, ошондой эле өнүгүү шартында жаныбарлар системасын, органдардын кызматын, топографиясын жана түзүлүшүн, алардын жаныбарлардын түрүнө карай салыштырма мүнөздөмөсүн; багылуу жана тоюттандыруу шарттарына жараша, жашына жана жыныстык айырмасына карай өз өзүнчө, ошондой эле бүт организмдин; ар кандай айыл чарба жаныбарларынын түрүнө карай физиологиялык константтарын. колдоно билүүсү керек: - жан жаныбарлардын физиологиясына ылайык алардын органдарынын түзүлүшүнүн топографиялык билимин колодоно билүү. |
7 |
1. Айыл чарба жаныбарлардын анатомиясы жана физиологиясы. |
КК – 5
КК-5 |
|
билүү: - айыл чарба малдардын бардык түрү боюнча тоюттандыруу өлчөмүн түзүү; малдар үчүн тоюттарды көз менен көрүп сапатын аныктоону; (визуально) - өндүрүштүк шарттарда тоюттардын орточо үлүшүн алуу; - лабораторияга жөнөтүү үлгүлөрүн коштогон иш кагаздарын туура толтурууну; - ар кандай азыктык багытына жараша тоюттардын өлчөмүн аныктоо; - жашы жана жыныстык айырмасына карай ар кандай жаныбарлар үчүн толук кандуу тоют өлчөмүн түзүүнү; - рациондордун жана тоюттардын кубатуулугуна сиңирүү заттарга жараша текшерүүнү; - жалпы баа берүүнү, тоюттардын өлчөмүнүн кубатуулугуна иш жүргүзүүнү; - жаныбарлардын азыктыгына, сапатына таасир бере турган тоюттук факторго зоотехникалык жана экономикалык салыштырууну баа берүүнү. жөндөмдүү болуусу керек : - тоюттардын кубаттуулугун баалоону жана зоотехникалык изилдөө ыкмаларын; кээ бир биологиялык активдүү жана кубаттуу заттардын жаныбардын организмине болгон мааниси жана алардын азыктыгына , ден соолугуна таасир беришин; - тоюттардын технологиялык касиеттерин,тоюттарды заманбап жана перспективдүү даярдоо жана сактоо технологияларын; - тоюттардын сапатын баалоо ыкмаларын, тоюттардын сапатына болгон талаптарды (ГОСТ жана ОСТ); - ар кандай жаныбарлардын түрлөрүнүн рациондорунда кубаттуу заттардын оптималдык кошулуусун; - ар кандай жаныбарлардын түрлөрүн туура өлчөмдө тоюттандыруу шарттарын; - айыл чарба жаныбарларын толук кандуу жана туура тескөө менен тоюттандыруунун экономикалык эффекдүүлүгүн билиш керек. колдоно билүүсү керек: - жан жаныбпарларды толук баланстуу, тоюттандыруу боюнча жана алардын тоюттарын өндүрүү даярдоо, сактоо боюнча билимдерин колдоно билүү. |
4 |
2. Жаныбарларды тоюттандыруу. |
КК-3 КК-14 КК-7
КК-3 КК-14 КК- КК- КК- |
|
- сөздүктү колдоонууну; - керек сөздү табуу, сөздүк формада сын атооч менен зат атоочтун жөндөлүшүн, зат атоочтун илик жөндөмүсүнүн толук формасын кайра калыптандырууну жана сын атоочтун формаларын; - орус жана латын тилиндеги окшош формаларды сөздөрдү, грамматикалык жана синтаксистик кубулуштарды салыштырууну. жөндөмдүү болуусу керек: - латын медицина терминдер туура окууну жана жазууну; - латын тилинен орус тилине жөнөкөй латын фразарларын жана рецептурдук айтылыштарды которууну; - керектүү грамматикалык формада 250-300 латын сөзүн өздөштүрүүнү; - фонетиканы, морфологиялык негизги бөлүмдөрүн, сөз жасоону, синтаксистик кээ бир элементтерин, рецептин структурасын, негизги рецептик кыскартууларды; - өзгөчө дарылык заттардын рецептерин жазууну үйрөнүү. колдоно билүүсү керек: - ветеринардык сабактарда жана ветеринардык врачтын практикалык ишинде латын терминологиясын колдоно билүү. |
2 |
3. Латын тили. |
ЖК-6
ЖК-6
ЖК-6
ЖК-6
ЖК-6 |
|
билүү: - бөлмөлөрдүн ичинде зоогиеналык жана профилактикалык иш чараларын, малдарды көз жүгүртүү менен ооругандарды аныктоо; - санитардык – гигиеналык изилдөө жүргүзүү үчүн суунун үлгүсүн алып, аны лабораторияга жиберүүгө даярдык көрүүнү; - мал чарба бөлмөлөрүндө атайын приборлор менен температураны, нымдуулукту, абанын кыймылын ылдамдыгын, зыяндуу газдардын концентрациясын аныктоону; - силостун, сенаждын, корнеклубнеплоддордун жана концентирленген тоюттардын органлептикалык баа берүүнү жүргүзүүнү ; - жаныбарлардын ички жугушсуз ооруларына биринчи дарылоо жардамын көрсөтүүнү; - дезинфекциялоочу кошулмаларды даярдоону, коштоочу документтерди түзүүнү; жөндөмдүү болуусу керек: - жаныбарлардын тоюттанышын, тоюттун ошондой эле суунун, абанын гигиеналык талаптарын; - жаныбарларды жайытта жана кыштатуунун уюштуруу талаптарын билиш керек; - уй чарбасындагы, кой чарбасындагы, чочко чарбасындагы, жылкы чарбасындагы, балык чарбасындагы, аары чарбасындагы зоогигиеналык иш чараларды; - ветеринардык микробиологиянын негизин; - жугушсуз оорулардын айынан мал чарбачылыгындагы экономикалык жоготууну. колдоно билүүсү керек: - мал доктур практикалык ишинде жаныбарларды кароодо жана аларды пайдаланууда зоогигиеналык эрежелерди санитардык нормаларды колдоно билүү. |
3 |
4. Зоогигиена жана ветеринардык санитария. |
КК-5
КК-14
КК-7
КК-14
КК-8
КК-12
КК-18
КК-3
КК-3
КК-7 |
|
билүү: - жаныбардын нервдик системасынын түрүн аныктоону; - жаныбардын салмагын, жашын аныктоону; - келип чыкан тукуму боюнча аныктоо; - жаныбардын келип чыгышын баалоо; - тоюттук базанын маанисин жана туура жаныбарларды тоюттандырууну. жөндөмдүү болуусу керек: - жаныбардын экстерьерин,интерьерин жана конситуциясын айкындоону; - жаныбардын статьяларын билүү; - жаныбардын дене түзүлүшүн жана негизги кемчиликтерин билүү; - жаныбарларды көбөйтүү техникасын билүү; - жаныбарлардын породаларын билүү. колдоно билүүсү керек: - жан жаныбарларды көбөйтүүдө төлдөтүү алардын өндүрүмдүлүгүнүн өзгөчүлүгүн эске алуу менен жетишкендиктин багыттарын, ыкмаларын колдоно билүү. |
5 |
5. Мал чарбачылык. |
КК-3
КК-3
КК-3
КК-3
КК-14
КК-12 КК-12 КК-3 КК-3 КК-3 |
|
|
билүү: - дарылык формаларды даярдоо (мазь, порошоктор, кайнатмалар,тундурмалар); - рецепт жазууну, таразаны колодонууну, ченегич приборлорду колдонууну; - керектүү аралашма- кошулмаларын даярдоо; - аптекалык шаймандарды, идиштерди жууганды; - А жана Б тизмесиндеги заттарды сактоону жана берүүнү; - медикаменттердин сарпталышына карата эсеп-кысап жүргүзүүнү; - дарылык формаларды химиялык, механикалык жана термикалык ыкмалар менен тазалоо; - дистиллиринген сууну алуу; - дарылык заттарды ар кандай жол менен киргизүүнү. жөндөмдүү болуусу керек: - ветеринардык аптеканын түзүлүшүн, анын шаймандарын, аптекада иштөө эрежелерин, рецептин структурасын, негизги дарылык формаларды жазуу жана даярдоосу менен түзүлүштү билүү керек; - дарылык заттардын жаныбардын организмине таасир этишин, белгилеп кетүүчү нерсе фармакологиялык эффектин дарыларга, организмдин абалына, шарттарына, дарылоонун жолдоруна көз карандылыгын; - фармакологиялык группаларды (аныктамасын, классификациясын, каражаттардын колдонулушун жана таасирин, болуп калуучу ууланууларды жана биринчи жардамдын ченемин); - кээ бир заттардын фармакологиясын (заттын атын орусча же латынча, касиетин, таасирин, фармакол-динамикасын, препарат колдонулушу). колдоно билүүсү керек: - жан жаныбарлардын ооруларын алдын алуу жана аларды дарылоо, дары дармектерди колдоно билүү. |
3 |
6. Фармакология |
КК-12
КК-12
КК-12
КК-10
КК-10
КК-12
КК-12
КК-10
КК-7
КК-12
КК-8
КК-8
КК-8
КК-8
|
|
билүү: - союунун ордун даярдоо; - анатомиялык шаймандарды колдоону; - туура жол менен жаныбарлардын өлүгүн союну; - союу учурунда өздүк тазалыкты жана коопсуздуктун эрежелерин сактоону; - кээ бир органдарды текшерүүнү; - өлгөндөн кийинки диагноз коюу үчүн, органдардын патолого- анатомиялык өзгөрүүлөрүн аныктоону жана айкындоону; - пат союунун документтерин түзүүнү (толтурууну); - жугуштуу оорулардын кесепетинен өлгөн жаныбарлардын өлүктөрүн жок кылууну жана чыгыштоонун жолдорун; - өлүктөн пат материал алып, ороп салыштырып, ветлабораторияга коштоо кагаздары менен жиберүүнү. жөндөмдүү болуусу керек: - оорунун түпкүрүн, оруунун чыгуу себебин, алардын мүнөздөмөлөрүн, классификациясын, оорунун өсүү механизмин, оорунун белгилерин (симптомдорун), оорунун созулуусун (агымын), убагын, оорунун кандай бүтөрүн, организмдин реактивдүүлүгүн жана анын түрлөрүн; реактивдүүлүктүн организм үчүн маанисин билүү; - ооруну алып келген бардык патологиялык процесстерди билүү керек; - лихорадка жөнүндө түшүнүк; - организмдин бардык системаларынын жана аппаратарынын патологияларынын чыгышын жана анын маанисин; - жугуштуу эмес, жугуштуу жана инвазия ооруларын паталогоанатомия боюнча диагнозун коюу; - өлүктү союу учурунда өздүк тазалыкты жана коопсуздуктун эрежелерин, союу үчүн керектелген шаймандарды, союуга даярдыкты, союу ыкмасын жана жолун, ар кандай жаныбарлардын түрүн союудагы өзгөчөлүктөрдү жана кайсы бир органдарды, өлүктү союу учурунда, изилдеп текшерүү өзгөчөлүктөрүн, толукттап текшерүүнү пат союнун документтерин, протоколдорду жана актыларды; - өлүктөрдү кандай жок кылууну жана өлүктүк материалдарды сактоону (бальзамдоону) билүү керек. колдоно билүүсү керек: - жан жаныбарлардын органдарынын жана ткандарынын физиологиялык түзүлүшүн жана алардын ооруган учурундагы патологиялык өзгөрүлөрдүн негизинде аныктамасын биллу керек. |
6 |
7. Патологиялык физиология жана патологиялык анатомия. |
КК-24
КК-11
КК-23
КК-10
КК-23
КК-23
КК-23
КК-24
КК-6
КК-5
КК-5
КК-5
КК-5
КК-10
КК-23
КК-24
|
|
билүү: - оорулуу жаныбарды көрүүнү, диагноз коюуну, дарылоо жардамын көрсөтүүнү оорулуу жаныбарларга, жаныбарлардын жугушсуз оорулары боюнча эскертүү иш чараларды жүргүзүүнү. жөндөмдүү болуусу керек:
- жаныбарлардын ооруларынын клиникалык жана лабораториялык диагностика ыкмаларын өздөштүрүүнү; - жаныбарлар менен иштегенде жана кандын, зааранын, сүттүн лабораториялык изилдөөсүн жүргүзүүдө, өздүк тазалыкты жана коопсуздук эрежесин; - жугушсуз оорулардын клиникалык жана лабораториялык диагностикасынын заманбап ыкмаларын, жалпы профилактиканы, аларды дарылоонун негизги ыкмаларын жана жолдорун, жаныбарларды диспансерлөөнү. колдоно билүүсү керек: - жан жаныбарлардын жугушсуз оорулардын аныктамасын коюууда аларды дарылоодо жана алдын алууда белгилүү ыкмаларын колдоно билүү. |
7 |
8. Ички жугушсуз оорулар. |
КК-5
КК-8
КК-11
КК-7
КК-5
КК-8 |
|
билүү: - лабораториялык аппаратураны колдонууну; - органдардан жана терилерден (ткандардан) препараттарды жасап чыгууну; - кубаттуулук чөйрөлөргө себүүнү жүргүзүүнү; - лабораториялык шаймандарды, идиштерди тазалоону (стерилизациялоону); - жаныбарлардын өлүктөрүн союуну; - дезинфекцияланган аппараттарды колдоонууну; - дезинфекция жүргүзүүнү (профилактикалык, аргасыздык), абалы начар чарбада эпизоотологиялык текшерүүнү жүргүзүүнү; - инфекция ооруларына диагноз коюуну, - карантиндик жана чектөө иш чараларынын аткарылышын камсыз кылууну; - малдардын жугуштуу оору чыккан чарбаларда вакцинасияны жүргүзүүнү; жөндөмдүү болуусу керек: - патологиялык материалдар менен, инфекциялык оорулар менен ооруган жаныбарлар менен иштегенде өздүк профилактикалык чараларды; - ветеринарияда колдонулуучу стерилизациянын дезинфекциянын, дезинсекциянын ыкмаларын; - микроорганизмдердин негизги группаларын жана алардын бөлүнүшүн (классификациясын); - физиологияны, генетиканын негиздерин жана микроорганизмдердин экологиясын, инфекцияларды, микроорганизмдердин оорутуу таасиринин маанисин (патогенндик, вируленттик); - эндрогенндик, экзогенндик токсиндерди; - инфекциялык оорунун агымын; - иммунитеттин биологиялык түпкүрүн, профилактикадагы иммунитеттин практикалык маанисин, инфекциялык ооруларды жоготууну жана диагностикасын; - эпизоотикалык процессти, инфекциялык козголткучтун жугушунун механизм; - жугуштуу оору чыккан чарбада эпизоотологиялык текшерүү жана эпизоотологияга карама каршы иш чараларын колдонуу ыкмасын; - чарбаны жугуштуу оорулардан сактоо чараларын; Ветеринардык уставдын талаптарын; - сырткы чөйрөнү санациянын ыкмасы; - биопрепараттарды колдонуу, сактоо, транспортировкалоо жана алардын браковкасынын эрежелерин. Колдоно билүү керек: - жан жаныбарлардын жугуштуу ооруларын аныктоо жана алардын алдын алуу менен бирге күрөшүү ыкмаларын колдоно билүү. |
6 |
9. Эпизоотология. |
КК-5
КК-7
КК-5
КК-21
КК-26
КК-21
КК-5
КК-4
КК-10
КК-8
КК-25
КК-7
КК-5
КК-5
КК-5
КК-5
КК-7
КК-7
КК-7
КК-10
КК-8
КК-10
КК-8 |
|
билүү: - жаныбарлардын фекалийин улантып жууп тазалоо, Берман, флотация, биопсияны ар кайсы органдардан алуу, кырып алуу, көңдөйчүлөрдөн жууп алуунун аныктоосу; - мазокторду кандан жана заарадан даярдоону, өлүктөрдү гельминтологиялык жол менен союуну; - лабораторияга патматериалдарды чогултуп жана белгилеп жөнөтүү; - химиопрепараттардын, инсектоакарициддердин, дезинфектанттардын канча керектүүлүгүн эсептөөнү жөндөмдүү болуусу керек: - сабактын кыскача тарыхын; - белгилүү ата - мекендик окумуштууларды; - паратизологиянын биологиялык өзгөчөлүгүн; - инвазионндук оорулар, морфологиянын негизи, козгогучтардын жашоо циклы жана аларды таратуучулар жөнүндөгү жалпы маалыматты; - инвазионндук ооруларды козгогучтардын айынан келип чыккан экономикалык жоготууну; - эпизоотологияны, патогенезди, паразитардык оорулардын симптомун (белгилерин); - айыл чарбасындагы мал чарбанын, канатуулардын, балыктардын, аарылардын кайсы бир инвазионндук оорулар менен ооруганда атайын иш чараларды уюштурууну жана диагностиканы, патологоанатомиялык өзгөрүүлөрдү. колдоно билүү керек: - жан жаныбарлардын мите курт ооруларын аныктап күрөшүү ыкмаларын колдонуу. |
4 |
10. Паразитология жана инвазионндук оорулар. |
КК-7
КК-7
КК-6
КК-12
КК-1
КК-1
КК-1
КК-1
КК-1
КК-5
КК-1
КК-5
КК-5
КК-23 |
билүү: - жаныбарларды кыймылсыз абалга апкелүү, таңуучу материалдарды, шаймандарды стерилизациялоо (тазалоо); - наркоз берүүнү; - ийне сайууну, пункция жүргузүүнү, таңууну, тигүү ыкмасын билүү; - татаал эмес хирургиялык операцияларды жүргүзүүнү, жаныбарларды бычуу; - бардык мүчөлөрдүн, туяктын, көздүн хирургиялык ооруларын диагностикадан өткөрүүнү, койлордун жана бодо малдын туяктарын тазалап турууну; - ат такалоонун сапатына баа берүү. жөндөмдүү болуусу керек: - мал чарбачылык фермаларда хирургиялык иштерди уюштуруунун негизин; - себептерди, клиникалык көрүнүштөрүн; - хирургиялык оорулардын диагностикасын, профилактикасын жана дарылоосун; колдоно билүүсү керек: - жаныбарлар ооруган мезгилде хирургиялык операция жүргүзүүнүн жана дарылоонун ар кандай ыкмаларын колдоно билүү зарыл. |
3. |
11. Ветеринардык хирургия. |
КК-13
КК-13
КК-13
КК-13
КК-13
КК-8
КК-3
КК-13
КК-13 |
|
билүү: - урук суюктугун алуу үчүн шаймандарды жана идиштерди даярдоону; - урук суюктугун кошууну жана идишке куюштуруу, баа берүү; - канатууларды жана жаныбарларды жасалма жол менен уруктандыруу; - жасалма жол менен уруктандыруу журналдарын, бланкаларын толтуруу; - жасалма жол менен уруктандыруу боюнча техниктин календарын колдонуу; - жаныбарлардын бооздугун жана күүгө келгенин аныктоо; - туут маалында жана туутан кийин жардам берүү; - диагноз коюу, дарылоону дайындоо, аларды аткаруу, желини оруганда дарылоо, жаныбарларды туудуру; - тукумсуздуктун себебин аныктоону жана аны эскертүүчү иш чараларды көргөзүү; жөндөмдүү болуусу керек: - айыл чарбалык ар кандай жаныбарлардын ургаачы жана эркектеринин жыныстык органдарынын өзгөчөлүктөрүн жана анатомо- физиологиялык, топографиялык мүнөздөмөлөрүн; - тукум өндүрүүчүлөрдөн сперма алуу ыкмасын жана спермасын кошууну ; - айыл чарба жаныбарларынын табыгый жана жасалма уруктандыруу ыкмаларын жана тукум берүүчү ургаачылардын сактоосу; - бооз малдардын физиологиясын жана диагностикасын, алардын паталогиясын аныктоо; колдоно билүүсү керек: - жаныбарлардын туутка чейинки жана туут убагында кабылган илдеттерин аныктоо, дарылоо ошондой эле жасалма жол менен уруктандыруунун алдыңкы ыкмаларын колдоно билүү керек. |
5 |
12. Акушердик, гинекология жана көбөйтүүнүн биотехникасы. |
КК-4 КК-4
КК-10
КК-12
КК-19
КК-11
КК-11
КК-11
КК-27
КК-19
|
|
билүү: - союлган малдын этинин чыгышын эсептөө жана анын тирүүлөй салмагы; - ВСЭ боюнча иш кагаздарын туура толтуруу; - жаныбарга клиникалык көз жүгүртүү; - союу алдындагы мөнөөтүн сактоону уюштуруу; - жаныбардын эттүүлүгүнүн категориясын аныктоону; - тез бузулуучу мал азыктарын жана малды унаа менен алып жүрүнү уюштурууну билүү; - согум союдан кийинки ветерианардык текшерүүнү жүргүзүүнү; - фермадагы санитардык күнүн уюштурууну; жөндөмдүү болуусу керек: - эттин сапатына жана эттин азыктуулугуна таасир этүүчү факторлорду; - тез бузулуучу сою малдарын азыктарды жүктөп жөнөтүүнүн ыкмалары; - жүктөп жөнөтүлүп жаткан малдарга жана азыктарга документтерди толтурууну; - эт өндүрүүчү ишканаларга малдарды жана канаттууларды кабыл алып- өткөрүүнүн эрежелери; - мал союлучу иш каналардын түзүлүшү жана ветеринардын санитардык талаптарын. колдоно билүүсү керек: - Айыл чарбасынын баардык түрлөрүндө өндүрүлгөн продукциялардын санитардык сапатын аныктоонун ыкмаларынын жолдорун ошондой эле ветеринардык санитардык иш кагаздарын түзүүнүн эрежелерин мыйзамдын чегинде колдоно билүү. |
2 |
13. Ветеринардык санитардык экспертиза. |
КК-15 КК-15 КК-15 КК-15 КК-15 КК-15 КК-15 КК-15 КК-15 КК-15
КК-15
КК-15 КК-15
КК-15
|
|
билүү: - ветеринардык санитариянын эрежелерин колдоонуну; - алдын алуу - дарылоо иш чараларын уюштуруу; - ветеринардык ишкердүүлүктү уюштурууну; - эпизоотияга каршы иш чараларын пландаштыруу, жугуштуу оорулар боюнча алдын-алуу иш чараларын жүргүзүү. - Мал туруучу жайларды дизенфикциялоо, дератизациялоо, дизенсекция жургүзүү. - өткөрүлгөн иш чаралар боюнча актыларын жана тизмесин түзүү. - «Ветеринария » формасы боюнча документтерди түзүүнү. жөндөмдүү болуусу керек: - ветеринардык кызматтын тармактарын жана маселелерин; - ветеринардык уставды; - ветеринардык мыйзамдуулукту жана ветеринардык санитариянын эрежелерин; - жергиликтүү өзүн өзү башкаруу мекемелердин милдеттерин; - жаныбарлардын ээлеринин милдеттерин; - Ветеринардык Уставдын мамлекеттик көзөмөлүн аткарылышын текшерүүнү жүргүзүү боюнча укуктарды жана милдеттерин; - шаарда, райондо ветеринардык кызматты уюштурууну; - ишкердүүлүктүн укуктук негиздерин; - жугуштуу оорулардын карантинге коюуу жана алуу мөөнөтөрү жөнүндөгү токтомдорду; - адам оорулардын алдын алуу иш чаралары боюнча медициналык ветеринардык кызматтардын бирдиктүү мамилелеши; колдоно билүүсү керек: - мал доктурлук кызматынын түзүлүшүн, уставын оорларды алдын алуу жана иш жоюууда чараларын, иш кагаздарын мыйзам чегине туура колдоно билүү. |
3 |
14. Ветеринардык иштерин уюштуруу. |
КК-10 КК-27 ЖК-23 КК-9 КК-9 КК-9 КК-9 КК-9 КК-9 КК-9 КК-9
КК-16 КК-15 КК-27 КК-27 КК-3 КК-9 КК-2
|
|
билүү: - жалпы чарба боюнча өндүрүүнүн деңгээлин, ошондой эле бригаданы, өзүнчө тармакты билүү; - автоунааларды, тракторлорду колдоонунун экономикалык көрсөткүчтөрүн эсептеп чыгууну; - өндүрүштүн рентабилдүүлүгүнүн көрсөткүчтөрүн жана экономикалык абалды аныктоону; - коомдук чарбадагы өндүрүштүн эффектүүлүгүнүн жолдорун жогорулатууну аныктоону. жөндөмдүү болуусу керек: - айыл чарба боюнча өкмөттүн агрардык саясатты; - айдоо талааларын жана башка өндүрүштүк каражаттарды иш билгүү колдонуунун жолдорун; - айыл чарба өндүрүшүндөгү интенсификация, специализация жана концентрация суроолорун (көйгөлөрүн); - айыл чарба өндүрүшүнүн, эмгек өндүрүмдүүлүгүнүн эффектүүлүгүн жогорулатуунун жолдорун жана көрсөткүчтөрдү. - айыл чарба азыктарынын рентабилдилүүгүн жогуралатуу жана наркын төмөндөтүү. колдоно билүүсү керек: Өндүрүштүк тармактарда негизги иш аракеттерди уюштуруу жана пландоо ошондой эле функционардык бөлүктөрдү ар кандай уюштуруу укуктук формаларда колдоно билүү. |
3 |
15. Экономика тармагы |
ЖК-4 ЖК-5 ЖК-6 ЖК-7 ЖК-8 ЖК-11 ЖК-12 ЖК-13 ЖК-1 ЖК-17 |
|
билүү: - өзгөчө кырдаалдардын терс таасирлеринен, иштегендерди жана калкты коргоо боюнча иш чараларды жүргүзүүнү жана уюштурууну; - медициналык жардам жөнүндө түшүнө билүү. жөндөмдүү болуусу керек: - экономика объектилеринин туруктуулугун камсыздоо принциптерин, техногендик өзгөчө кырдаал учурда кийинки абалды баалоону жана окуялардын өнүгүүсүн алдын ала билүү; - мамлекетти коргоонун жана аскер кызматтынын негиздерин. |
2 |
16. Жашоо коопсуздугу. |
ЖК-4
ЖК-5
ЖК-7
ЖК-8
ЖК-11
ЖК-12 ЖК-3
|
|
билүү: - иштин жүрүшүн уюштурууну, өндүрүүнү, башкаруу чечимдерди кабыл алууну. жөндөмдүү болуусу керек: - башкаруу максатын, функцияларын, эмгек мотивациясынын системасын, иш үстүндөгү сүйлөшү этикасын, башкаруу чөйрөсүндө маалыматтык технологияны. колдоно билүүсү керек: Менеджменте заманбап тажрыйбаны кабыл алууда кесиптик иш аракеттердин ыкмаларын алып баарлашуусун колдоно билүү. |
2 |
17. Менеджмент. |
КК-1
ЖК-4 КК-17
ЖК-5 КК-18 ЖК-6 ЖК-7 ЖК-8 ЖК-9 |
|
билүү: - патологиялык органдарды, жугуштуу жана инвазиондук ооруларды жана жаныбарлардын заңын, сийдигин изилдөө материалдарды алууну жана жөнөтүүнү, жаныбарлардын көндөйчүлөрдүн жундусун, кандан мазокту, органдардан, препараттарды боё, азыктуу чөйрөгө уруктандырышты жүргүзүү, лабораториялык идиштерди стерилизациялоону. жөндөмдүү болуусу керек: - ветеринардык лабораториянын пайда болушунун кыскача тарыхын (В.Д Р.Б); - бөлүмдөрдүн жайгашуусун, структурасын, штатын жана алардын өзгөчүлүктөрүн; - ишти уюштурууну, милдеттерди, коопсуздукту, өздүк профилактиканы. колдоно билүүсү керек: - лабораториялык аныктоодо тажрыйбасын жана ыкмаларын ошондой эле өздүк гигиенасын, коопсуздугун, иш кагаздарын тапшырууну билүү керек. |
18. Лаборатордук иш. |
КК-6 КК-7 КК-7
КК-7
КК-7
КК-10 |
||
ОКББ 4 |
билүү: - ден-соолукту чыңдоо дене тарбиялык иш чараларды жашоодо жана кесиптик максатка жетүү үчүн колдонууну; жөндөмдүү болуусу керек: - адамдын социалдык, кесиптик, жалпы маданияттык өнүгүүсүндө дене тарбиянын маанисин, ролун. колдоно билүүсү керек: - сактануунун жана өзүн өзү сактоонун ыкмаларын дене тарбия көнүгүүлөрүн аткарууну. |
3 |
19. Дене тарбия |
ЖК-3 ЖК-4 ЖК-8 ЖК-10
КК-1 |
ОКББ 5. |
Практика |
16 жума |
||
ОКББ 6. |
Мамлекеттик жыйынтык аттестациясы
мезгилдеги аттестация
|
3 жума 5 жума |
||
*)1. НКББП СЦ кирүүчү, аныкталган сабактардын иш өлчөмү 10го чейинки зачеттук бирдиктин аралыгында тапшырылат.
2. ОКББ.1, ОКББ.2 жана ОКББ.3 НКББП СЦ базалык курамынын суммардык иш өлчөмү
НКББП СЦ көрсөтүлгөн жалпы иш өчөмүнүн 80% кем болбошу керек.
**) СЦ ОКББ.2 аталышы адистиги кирген билим берүү тармагынын өзгөчөлүгүн эске алуусу менен аныкталат.
***) Мамлекеттик жыйынтыктоочу аттестация мамлекеттик аттестациялык сыноолорду өз алдынча же бүтүрүүчү квалификациялык жумуштарды жана аны даярдоону өзүнө камтыйт.
5. НКББП 111201 “Ветеринария” адистиги боюнча адистерди даярдоонун негизги билим берүү программасын ишке ашыруу шартында иштелмеге талаптар
5.1. Окуу процессин кадрлар менен камсыз кылуунун талаптары.
Кесиптик боюнча негизги билим берүү программасын ишке ашыруу шартында, эрежедегидей, окутуучу сабагынын профили боюнча туура келген жогорку билими бар педагогикалык кадрлар менен камсыз болушу керек. Атайын сабактардын окутуучулары, эрежедегидей, адистик сферасына туура келген тажрыйбалуу ишмердүүлүгү болушу керек.
5.2. Билим берүү процессинин окуу – методикалык жактан камсыз болушуна талаптар.
Адистиги боюнча негизги билим берүү программасын ишке ашыруу шартында, ар бир студенттин маалыматтык ресурстарга (китепкана фонду менен, компьютердик базалык маалыматтар менен ж.б.), өзүнүн негизги билим берүү программасынын мазмунуна толук туура келген сабактардын тизмесине жараша окуу китептеринин болушу окуу-методикалык, методикалык пособиелер, иштелмелер жана бардык сабактар боюнча жолдомолорго жана окуу сабактарынын бардык түрлөрүнө - практикумдарга, курстук жана дипломдук долбоорлоолорго ж.б. практиканын этаптарына, жана да көрсөтмө пособиелерге, аудио-, видео- жана мульти медиялык материалдарга ага колдонуу уруксаттамасына ээ болушун камсыз кылуу керек.
Студенттерди негизги кесиптик билим берүү программасын ишке ашыруу үчүн керек болгон окуу адабияттар менен камсыздоо - бир студентке 0,5 экземпляр нормага туура келиши керек.
Окуу маалыматтарынын булактары заманбап талаптарга жооп берүүсү керек. Билим берүү процессинде мыйзам чыгаруу актылары, ченемдик документтер жана адистикке багытталган материалдар, периодикалык басылмалар колдонуусу керек.
Бардык теоретикалык окутуунун сабактары жана өндүрүш (кесиптик) практикасынын этаптары боюнча билим берүү мекемелеринин окуу планынын камтылуусу менен жыйынтык баа коюлушу керек (“эң жакшы”, “жакшы“, “канааттандыраарлык” же “зачеттолду”).
5.3. Билим берүү процессинин материалдык-техникалык камсыздоосуна талаптар.
Адистиги боюнча негизги кесиптик билим берүү программасын ишке ашырып жаткан билим берүү мекемелери Мамлекеттик талаптардын жана туура келген санитардык – техникалык нормаларын материалдык – техникалык базасын теске алуусу керек.
Адистиги боюнча негизги кесиптик билим берүү программасын ишке ашыруу студенттин лабораториялык жана практикалык иштери милдеттүү компонент катары персоналдык компьютерлерди колдонуу менен тапшырмаларын аткартууну камсыз кылуу керек.
5.4. Практиканы уюштурууга талаптар.
Берилген кесиптин негизги кесиптик программасын аткарыш үчүн орто кесиптик окуу жайы пландаштырууну, өндүрүштүк практиканын Жобосуна ылайык жана кесиптик группаларда(эгер мындайлар болсо) өндүрүштүк (кесиптик) практиканы уюштурууну жана өткөрүүнү камсыз кылышы керек.
Өндүрүштүк (кесиптик) практиканы өтүү мезгилинде студент бардык кесиптик ишинде төмөнкү кесиптерди өздөштүрүүсү керек: бетондоочу, таш кыноочу, тазалоочу курулмалардын оператору, талаа изилденүүчү.Окуу процессинин жүрүшүндө алган билимин бышыктоосу жана тереңдетүүсү керек.
НКББП 111201 “Ветеринария” адистиги боюнча
кабинеттердин, лаборатори ялардын, устаканалардын ж.б дын
ҮЛГҮЛҮҮ ТИЗМЕСИ
Кабинет тер:
социалдык-экономикалык сабактардын,
орус тили жана кеп маданияты,
чет тили,
математика,
информатика,
экономика жана менеджмент,
философия,
айыл-чарба жаныбарлардын анатомиясы жана физиологиясы,
жаныбарларды тоюттандыруу,
латын тили,
фармакология,
эпизоотология
Лаборатори ялар:
Спорт комплекси:
спорт залы,
кеңири профилдеги ачык стадион.
5.3.4. Бүтүрүүчүлөрдүн даярдоо сапатын баалоо.
5.3.4.1. Бүтүрүүчүлөрдүн аттестациясы үчүн алардын персоналдык жетишкендиктеринин бүтүмүн, талаптарына туура келген ОКББП ылайыктуу мамлекеттик жыйынтыктоочу аттестациясын жүргүзөт
Аралык аттестацияны өткөрүүнүн формасын жана мөөнөтүн аныктоо, анын убактысынын сумма көлөмү окутуунун бүтүндөй мезгилине карата төрт жумадан кем болбошу керек. Окуу жылында 8 сынактан көп өткөрүлбөшү керек, а зачеттеордун
саны – 10. Көрсөтүлгөн санга дене тарбия боюнча зачет кирбейт.
Лабораториялык иштерди, практикалык жана семинардык сабактарды, дене тарбиясы боюнча сабактарды ж.б. өткөрүүдө топторду саны 8 адамдан кем болбогон топчолорго бөлүү.
Конкреттүү сабактардын (сабактар аралык курстардын) окутуучуларынан башка, студенттердин келечектеги кесиптик ишмердүүлүгү үчүн кесиптик циклдин учурдагы жана аралык аттестациясы үчүн сабактар жана сабактар аралык курстары боюнча билим берүү мекемелери аркылуу программага максималдуу жакындатылган баардык шарттар түзүлүшү керек, эксперттер катары байланыштуу сабактарды окуткан окутуучуларга жумуш берүүчү-окутуучулар активдүү түрдө тартылышы керек.
Студенттердин жана бүтүрүүчүлөрдүн даярдык сапатын баалоосу эки негизги багытта ишке ашырылат:
- Сабакты өздөштүрүү деңгээлин баалоо;
- Студенттердин компетенциясын баалоо.
Окутуунун баардык мезгилинде жалпы кесиптик сабактар жана (же) адистик модулдар боюнча 2ден ашпаган курстук иштер (долбоорлор) каралат.
Өндүрүштүк (адистик) практиканы уюштурууга талаптар.
Өндүрүштүк (адистик) практика өтөө мезгилинде студент окутуу процессинде алган билимдерин бекемдөө жана тереңдетүүсү керек, адистик ишмердүүлүгүнүн баардык түрлөрүнүн билгичтиктерди жана жөндөмдөрдү алышы керек, Өндүрүштүк практиканын жыйынтыгы боюнча аттестация өтүлгөн жыйынтыктарды эске алуусу (же анын негизинде) менен ылайык келген документер менен бекитилген уюмдар аркылуу өтүлөт.
Берилген кесиптин негизги кесиптик программасын аткарыш үчүн орто кесиптик окуу жайы пландаштырууну, өндүрүштүк практиканын Жобосуна ылайык жана кесиптик группаларда(эгер мындайлар болсо) өндүрүштүк (кесиптик) практиканы уюштурууну жана өткөрүүнү камсыз кылышы керек. Өндүрүштүк (кесиптик) практиканы өтүү мезгилинде студент бардык кесиптик ишинде окуу процессинин жүрүшүндө алган билимин бышыктоосу жана тереңдетүүсү керек.
Негизги кесиптик билим берүү программасын ишке ашырган окож орто кесиптик билим берүү мекемелеринде өндүрүштүк практикасы жөнүндө Жобосуна жана кесиптик топтору боюнча өндүрүштүк (кесиптик) практикасын уюштуруу жана өткөрүү боюнча Жолдомосуна ылайык пландоосун, уюштуруу жана жүргүзүүсүн камсыз кылышы керек.
Мамлекеттик жыйыфнтыктоочу аттестацияга кирүү уруксаты бүтүрүүчүнүн теориялык материалдарын жана практикасын өтөөдөгү өздөштүргөндүгүн бекиткен документин көрсөтүүсү эсептелет, анын ичинде бүтүрүүчүнүн мурда алган жетишкендик жыйынтыктары, кошумча сертификаттары, олимпиада, конкурс, кесиптиги боюнча, чыгармачылык иштер жөнүндө күболүктөрү (диплому), диплом алдындагы практикасын өтөгөн жерден алган мүнөздөмөсү да кошулат.
Мамлекеттик жыйынтыктоочу аттестациясы өзүнө бүтүрүү квалификациялык иштерди коргоо (дипломдук иш, дипломдук долбоор) камтыйт. Милдеттүү талап – бир же бир нече адистик модулдардын мазмуну, бүтүрүү квалификациялык иштердин тематикасына туура келиши керек.
Бүтүрүүчү квалификациялык иштердин мазмунуна, көлөмүнө жана структурасына талаптар Кыргыз Республикасынын “Билим берүү тууралуу” Мыйзамына ылайык аныкталган, билим берүүнүн мамлекеттик саясаты жана укуктук –ченемдик жөнгө салуу тармагын иштеп чыгуусу боюнча ишке ашырылып жаткан функциясын бийлик органдарынан бекитилген Мамлекеттик жыйынтыктоочу аттестациясын өткөрүү эрежесинин негизинде билим берүү мекемелеринен аныкталат.
111201 “Ветеринария” адистиги боюнча Мамлекеттик билим берүү стандартынын азыркы долбоору базалык окож К.И.Скрябин атындагы Кыргыз улуттук агрардык университетинин Бишкекагроэкономикалык колледжинин Окуу-методикалык Кеңеши менен иштелип чыкты.
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ
« УТВЕРЖДЕН »
Министерством образования и науки
Кыргызской Республики
Приказ №_____
от «_____» ______________ 2013 г.
Регистрационный № _____
ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ СТАНДАРТ СРЕДНЕГО
ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ
СПЕЦИАЛЬНОСТЬ 111 801 « ВЕТЕРИНАРИЯ »
(шифр, наименование специальности)
КВАЛИФИКАЦИЯ ВЕТЕРИНАРНЫЙ ФЕЛЬДШЕР
Вводится в действие с момента утверждения
БИШКЕК – 2013 г
1.Общие положения
1.1. Настоящий Государственный образовательный стандарт по специальности 111801 «Ветеринария»
среднего профессионального образования разработан учебно - методическим советом Агротехнического колледжа Кыргызского национального аграрного университета им. К.И. Скрябина в соответствии с Законом КР «Об образовании» и иными нормативными актами Кыргызской Республики в области образования.
Выполнение настоящего Государственного образовательного стандарта является обязательным для всех средних профессиональных учебных заведений, реализующих средние профессиональные образовательные программы, независимо от их организационно-правовых форм.
1.2. Термины, определения, обозначения, сокращения.
В настоящем Государственном образовательном стандарте среднего профессионального образования Кыргызской Республики используются термины и определения в соответствии с Законом Кыргызской Республики «Об образовании» и международными договорами Кыргызской Республики в сфере среднего профессионального образования:
учебно-методической документации, регламентирующей цели, ожидаемые
результаты, содержание и организацию реализации образовательного процесса
по соответствующей специальности;
дисциплин, имеющая определенную логическую завершенность по отношению
к установленным целям и результатам обучения, воспитания;
завершенность по отношению к установленным целям и результатам обучения,
воспитания;
навыков, необходимых для занятия профессиональной деятельностью
в соответствующей области;
профессиональной образовательной программы;
1.3. Сокращения и обозначения.
В настоящем Государственном образовательном стандарте используются следующие сокращения:
ГОС – Государственный образовательный стандарт;
СПО – среднее профессиональное образование;
ОПОП – основная профессиональная образовательная программа;
УМС – учебно-методический совет;
ЦД ОПОП – цикл дисциплин основной профессиональной образовательной
программы;
ОК – общие компетенции;
ИК - инструментальные компетенции;
СЛК - социально-личностные компетенции;
ПК – профессиональные компетенции.
2. Область применения
2.1. Настоящий Государственный образовательный стандарт среднего профессионального образования Кыргызской Республики (далее - ГОС СПО) представляет собой совокупность норм, правил и требований, обязательных при реализации ОПОП по специальности: 111801 «ветеринария» и является основанием для разработки учебной организационно-методической документации, оценки качества освоения основных образовательных программ среднего профессионального образования всеми образовательными организациями среднего профессионального образования (далее спузы) независимо от их организационно-правовых форм, имеющими лицензию или государственную аккредитацию (аттестацию) на территории Кыргызской Республики.
2.2. Основными пользователями ГОС СПО по специальности: 111 801 «Ветеринария» являются:
- администрация и педагогический состав образовательной организации среднего профессионального образования, имеющие право на реализацию основной профессиональной образовательной программы по данной специальности;
- студенты, ответственные за эффективную реализацию своей учебной деятельности по освоению основной образовательной программы по данной специальности;
- объединения специалистов и работодателей в соответствующей сфере профессиональной деятельности;
- учебно-методические советы, обеспечивающие разработку основных образовательных программ по поручению центрального государственного органа исполнительной власти в сфере образования Кыргызской Республики;
- государственные органы исполнительной власти, обеспечивающие финансирование среднего профессионального образования;
- уполномоченные государственные органы исполнительной власти, обеспечивающие контроль за соблюдением законодательства в системе профессионального образования, осуществляющие аттестацию (аккредитацию) и контроль качества в сфере среднего профессионального образования.
3. Общая характеристика специальности.
3.1. Формы освоения основной профессиональной образовательной программы по специальности: 111801 «Ветеринария»:
- очная.
3.2. Нормативный срок освоения основной профессиональной образовательной программы по специальности среднего профессионального образования при очной форме обучения на базе среднего общего образования составляет 1 год 10 месяцев. В случае реализации данной профессиональной образовательной программы на базе основного общего образования установленный нормативный срок освоения увеличивается на 1 (один) год.
Среднее общее образование (10 и 11 классов) в спузах является специальной сокращенной программой среднего профессионального образования, получение его в спузах по сокращенным программам не допускается и аттестат о среднем общем образовании не выдается.
Абитуриент при поступлении должен иметь один из документов:
- аттестат о среднем общем образовании;
- свидетельство об основном общем образовании.
Иные нормативные сроки освоения ОПОП СПО устанавливаются Правительством Кыргызской Республики.
3.3. Общая трудоемкость освоения ОПОП СПО.
Трудоемкость освоения ОПОП СПО подготовки техников не менее 120 кредитов (зачетных единиц).
Трудоемкость ОПОП СПО по очной форме обучения за учебный год равна не менее 60 кредитам (зачетным единицам). Трудоемкость одного учебного семестра равна 30 кредитам (зачетным единицам) (при двух семестровом построении учебного процесса).
Один кредит (зачетная единица) равен 36 часам учебной работы студента (включая его аудиторную, самостоятельную работу и все виды аттестации).
Трудоемкость ОПОП по очной форме обучения за учебный год составляет не менее 45 кредитов (зачетных единиц).
3.4. Цели ОПОП СПО по специальности: 111 801 «Ветеринария» в области обучения и воспитания личности.
3.4.1. В области обучения целью ОПОП СПО по специальности: 111 201 «ветеринария» является: подготовка в области основ гуманитарных, социальных, экономических, математических и естественнонаучных знаний, получение среднего профессионального образования, позволяющего выпускнику успешно работать в избранной сфере деятельности, обладать универсальными и профессиональными компетенциями, способствующими его социальной мобильности и устойчивости на рынке труда.
3.4.2. В области воспитания личности целью ОПОП СПО по специальности: 111 201 «ветеринария» является формирование социально – личностных качеств студентов:
гражданственности, коммуникативности, толерантности, повышения общей культуры и т.д
3.5 Область профессиональной деятельности выпускников по специальности 111 201 «Ветеринария».
Область профессиональной деятельности выпускников - диагностика, лечение и профилактика болезней животных; определение санитарного качества животноводческой продукции и умение вести ветеринарную документацию в качестве ветеринарного фельдшера в организациях с различной формой собственности.
3.6 Объекты профессиональной деятельности выпускников.
Объектами профессиональной деятельности ветеринарного фельдшера по специальности 111201 «Ветеринария» - производственные подразделения сельскохозяйственных предприятий, ветеринарные участки, ветеринарные пункты государственной и приватной ветеринарной службы, ветеринарные лаборатории по диагностике болезней животных и лаборатории ветеринарно-санитарной экспертизы рынков, в карантинной и таможенной службе и другие.
Ветеринар подготавливается к следующим видам профессиональной деятельности:
- производственно - технологическая;
- организационно-управленческая;
- административно-хозяйственная;
- конструкторско-технологическая;
- опытно-экспериментальная.
3.7. Задачи профессиональной деятельности выпускников:
3.7.1 Производственная задача – проводить лечебно-профилактические мероприятия.
3.7.2 Организационно-управленческая задача - организовать лечебно-профилактические мероприятия с использованием новейших медикаментов и биопрепаратов, осуществление контроля при перевозке, забое и обеспечение безопасности но производственном участке.
3.7.3. Административная-хозяйственная задача – управление работой структурного подразделения.
3.8 Выпускник после окончания колледжа может продолжить образование в КНАУ им. К.И. Скрябина или в КТУ им. Манаса, а также в ВУЗах стран СНГ.
4.Общие требования к условиям реализации ОПОП.
4.1. Общие требования к правам и обязанностям спуза при реализации ОПОП.
4.1.1. Спузы самостоятельно разрабатывают ОПОП по специальности. ОПОП разрабатывается на основе соответствующего ГОС по специальности с учетом потребностей рынка труда.
Спузы обязаны обновлять ОПОП с учетом развития науки, культуры, экономики, техники, технологий и социальной сферы, придерживаясь рекомендаций по обеспечению гарантии качества образования, заключающихся:
4.1.2. Оценка качества подготовки студентов и выпускников должна включать их текущую, промежуточную и итоговую государственную аттестацию. Для аттестации студентов и выпускников на соответствие их персональных достижений поэтапным и конечным требованиям соответствующей ОПОП создаются базы оценочных средств, включающие типовые задания, контрольные работы, тесты и др., позволяющие оценить знания, умения и уровень приобретенных компетенций. Базы оценочных средств разрабатываются и утверждаются спузом.
Требования к содержанию объему и структуре выпускных квалификационных работ определяются спузом с учетом Положения об итоговой государственной аттестации выпускников спузов.
4.1.3. При разработке ОПОП должны быть определены возможности спуза в формировании социально-личностных компетенций выпускников. Спуз обязан сформировать социокультурную среду, создать условия, необходимые для всестороннего развития личности.
Спуз должен предусматривать в целях реализации компетентностного подхода использование в образовательном процессе активных и интерактивных форм проведения занятий (компьютерных симуляций, деловых и ролевых игр, разбора конкретных ситуаций, психологических и иных тренингов, групповых дискуссий) в сочетании с внеаудиторной работой для формирования и развития у студентов общих и профессиональных компетенций.
Спуз обязан способствовать развитию социально-воспитательного компонента учебного процесса, включая развитие студенческого самоуправления, участие студентов в работе общественных организаций, спортивных и творческих клубов, научных студенческих обществ.
4.1.4. ОПОП спуза должна содержать дисциплины по выбору студента в объеме не менее одной трети вариативной части каждого ЦД. Порядок формирования дисциплин по выбору студента устанавливает педагогический совет спуза.
4.1.5. Спуз обязан обеспечить студентам реальную возможность участвовать в формировании своей программы обучения.
4.1.6. Спуз обязан ознакомить студентов с их правами и обязанностями при формировании ОПОП, разъяснить, что избранные студентами дисциплины становятся для них обязательными, а их суммарная трудоемкость не должна быть меньше, чем предусмотрено учебным планом.
4.2. Общие требования к правам и обязанностям студента при реализации ОПОП.
4.2.1. Студенты имеют право в пределах объема учебного времени, отведенного на освоение учебных дисциплин по выбору студента, предусмотренных ОПОП, выбирать конкретные дисциплины.
4.2.2. В целях достижения результатов при освоении ОПОП студенты обязаны участвовать в развитии студенческого самоуправления, работе общественных организаций, спортивных и творческих клубов, научных студенческих обществ .
4.2.3. Студенты обязаны выполнять в установленные сроки все задания,
предусмотренные ОПОП спуза.
4.3. Максимальный объем учебной нагрузки студента устанавливается 54 часа в неделю, включая все виды его аудиторной и внеаудиторной (самостоятельной) учебной работы.
Объем аудиторных занятий в неделю при очной форме обучения определяется ГОС
СПО с учетом специфики специальности в пределах не менее 50% от общего объема, выделенного на изучение каждой учебной дисциплины.
4.5. Общий объем каникулярного времени в учебном году должен составлять 10 недель, в том числе не менее двух недель в зимний период.
4.6. Практика является обязательным разделом ОПОП. Она представляет собой вид учебных занятий, обеспечивающих практико – ориентированную подготовку студентов.
При реализации ОПОП СПО предусматриваются следующие виды практик: учебная и производственная. Производственная практика состоит из двух этапов: практика по профилю специальности и технологическая.
Учебная практика и производственная практика (по профилю специальности) проводятся образовательной организацией при освоении студентами профессиональных компетенций в рамках профессиональных модулей и могут реализовываться как концентрированно в несколько периодов, так и рассредоточено, чередуясь с теоретическими занятиями в рамках профессиональных модулей.
Цели и задачи, программы и формы отчетности определяются образовательной организацией по каждому виду практики.
Производственная практика должна проводиться в организациях, направление деятельности которых соответствует профилю подготовки выпускников.
В период прохождения производственной (профессиональной) практике студент должен закрепить и углубить знания, полученные в процессе обучения, приобрести умения и навыки по всем видам профессиональной деятельности.
4.8. Выполнение курсового проекта (работы) рассматривается как вид учебной работы по дисциплине (дисциплинам) профессионального цикла и (или) профессиональному модулю (модулям) профессионального цикла и реализуется в пределах времени, отведенного на ее (их) изучение.
4.9. Дисциплина «Физическая культура» предусматривает еженедельно 2 часа обязательных аудиторных занятий и 2 часа самостоятельной учебной нагрузки (за счет различных форм внеаудиторных занятий в спортивных клубах, секциях).
5. Требования ОПОП.
5.1.Требования к результатам освоения ОПОП.
Выпускник по специальности: 111201 «Ветеринария» в соответствии с целями ОПОП и задачами профессиональной деятельности, указанными в пп. 3.4 и 3.7 настоящего ГОС СПО, должен обладать следующими компетенциями:
а) общими (универсальными) компетенциями (ОК), соответствующими профессиональной деятельности:
ОК 1. Понимать сущность и социальную значимость своей будущей специальности, проявлять к ней устойчивый интерес.
ОК 2. Организовывать собственную деятельность, определять методы решения профессиональных задач, оценивать их эффективность и качество.
ОК 3. Решать проблемы, принимать решения в стандартных и нестандартных ситуациях, проявлять инициативу и ответственность.
ОК 4. Осуществлять поиск, интерпретацию и использование информации, необходимой для эффективного выполнения профессиональных задач, профессионального и личностного развития.
ОК 5. Использовать информационно – коммуникационные технологии в профессиональной деятельности.
ОК 6. Способность к анализу и синтезу.
ОК 7. Владеть государственным, официальным и иностранными (по выбору) языками.
ОК 8. Работать в команде, эффективно общаться с коллегами, руководством, клиентами.
ОК 9. Брать ответственность за работу членов команды (подчиненных), за результат выполнения задания.
ОК 10. Управлять собственным личностным и профессиональным развитием, адаптироваться к изменениям.
ОК 11. Быть готовым к организационно – управленческой работе с малыми коллективами.
б) инструментальными компетенциями (ИК), включающими в себя способность:
ИК 1. Воспринимать, обобщать и анализировать информацию, ставить цели и выбирать
пути ее достижения.
ИК 2. Логически верно, аргументировано и ясно строить устную и письменную речь на государственном и официальном языках.
ИК 3. Владеть одним из иностранных языков на уровне социального общения .
ИК 4. Владеть основными методами, способами и средствами получения, хранения и
переработки информации, навыками работы с компьютером, как средством
управления информацией, в т.ч. в глобальных компьютерных сетях и
корпоративных информационных системах.
ИК 5. Участвовать в разработке организационных решений.
в) социально- личностными и общекультурными компетенциями (СЛК), включающими в себя способность:
СЛК 1. Социально взаимодействовать на основе принятых в обществе моральных и
правовых норм, проявлять уважение к людям, толерантность к другой культуре, готовность к поддержанию партнерских отношений.
СЛК 2. Критически оценивать свои достоинства и недостатки, наметить пути и выбрать средства развития достоинств и устранения недостатков.
СЛК 3. Проявлять готовность к диалогу на основе ценностей гражданского
демократического общества; занимать активную гражданскую позицию .
СЛК 4. Использовать полученные знания, необходимые для здорового образа жизни,
охраны природы и рационального использования ресурсов.
СЛК 5. Работать в коллективе.
б) профессиональными компетенциями (ПК), соответствующими основным видам профессиональной деятельности:
1.1 производственно-технологическая деятельность:
ПК 1. осуществлять эффективное использование основных и оборотных средств
ПК 2. применять различные виды лечебных и профилактических мероприятий.
ПК 3. выполнять расчеты потребностей в вакцине, медикаментах и оборудовании; применять современные методы организации и технологии лечебно-профилактических работ, приемку и сдачу выполненных работ, проверять их качество.
ПК 4. проводить календарные профилактические мероприятия.
2.1 организационно-управленческая деятельность:
ПК 5. оформлять документации в соответствии с действующими нормативными документами, ветеринарным законодательством.
ПК 6. пользоваться нормативной и справочной литературой для выбора материалов и оборудования, при разработке проектов профилактических и лечебных мероприятий.
ПК 7. использовать средства вычислительной техники в решении задач проектирования ветеринарных мероприятий.
ПК 8. рассчитывать основные технико-экономические показатели, оценивать эффективность производственной деятельности, анализировать и оценивать состояние техники безопасности, выполнять требования экологической безопасности и охраны окружающей среды.
3.1 административно-хозяйственная деятельность:
ПК 9. Управление работой ветеринарной службы , хозяйства или его подразделения.
ПК 10. Планирование лечебной и профилактической работы.
ПК 11. Организовывать работу трудового коллектива.
ПК 12. Контролировать ход выполнения работ исполнителями.
ПК 13. Оценивать результаты деятельности исполнителей.
ПК 14. Вести утвержденную учетно-отчетную документацию.
4.1 консультационная деятельность:
ПК 15. Участвовать в выработке мер по оптимизации процессов производства
и оказания услуг в области профессиональной деятельности.
ПК 16. Использовать информационные технологии.
ПК 17. Владеет нормативными материалами, определяющие правовую и
производственную деятельность; прогрессивными формами организации труда.
5.2. Требования к структуре ОПОП.
ОПОП СПО предусматривает изучение следующих учебных циклов (таблица 1):
СПО. 1 – социально-гуманитарный цикл;
СПО. 2 – математический и естественнонаучный цикл;
СПО. 3 – профессиональный цикл и разделов;
СПО. 4 – физическая культура;
СПО. 5 – практики;
СПО. 6 – итоговая государственная аттестация.
Каждый цикл дисциплин имеет базовую (обязательную) и вариативную части. Вариативная часть дает возможность расширения или углубление знаний, умений и навыков, определяемых содержанием базовых дисциплин. Вариативную часть устанавливает спуз исходя из специфики, реализуемой профессиональной образовательной программы.
Структура СПО по специальности 111201 «ВЕТЕРИНАРИЯ»
Код ЦД ОПОП |
Блоки, учебные циклы, разделы и проектируемы результаты их освоения |
Трудоемкость (зач. ед) |
Перечень дисциплин |
Коды формируемых компетенций |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
СПО 1 |
Социально – гуманитарный цикл (360) |
10 |
||
уметь анализировать свою речь с точки зрения ее нормативности, уместности и целесообразности, уметь пользоваться словарем, знать орфографию, принципы русской орфографии, морфемику, словообразовательные нормы, морфологию, грамматические категории и способы их выражения, синтаксис, пунктуацию, лингвистику текста. Знать различия между языком и речью, функции языка как средство формирования и трансляции мысли; знать нормы кыргызского и русского литературного языка, специфику устной и письменной речи, уметь строить свою речь в соответствии с языковыми коммуникативными и этическими нормами владеть: - устной и письменной речью на кыргызском языке; речевым этикетом, принятым в обществе. |
2 |
1. Кыргызский (русский) язык |
ОК 1 ОК 2 ОК 3 ИК 1 ИК 2 ИК 3 ИК 4 СЛК 1 СЛК 2 СЛК 3 СЛК 5 |
|
Уметь: ориентироваться в современной экономической, политической и культурной ситуации в Кыргызстане и мире; выявлять взаимосвязь отечественных, региональных, мировых социально экономических, политических и культурных проблем. Знать: каменный и бронзовый век, империю Хунну, Кыргызстан в эпоху Чынгыз-хана и Амир–Темира, Кокандское ханство, присоединение Кыргызстана к России, культуру Кыргызстана (Х1Х- ХХ вв) культуру Кыргызстана в советскую эпоху. Исторические пути человечества с древности до наших дней, критически анализировать информацию разнообразных исторических и современных источников, самостоятельно, творчески осмыслить проблемы общественного развития в прошлом и настоящем, стремление сохранять и преумножать достояния своей страны и человечества в области материальной и духовной культуры. владеть: историческими фактами и событиями Кыргызстана; исторической картиной развития Кыргызстана; способностями применять полученными знания по истории Кыргызстана в процессе решения задач образовательной и профессиональной деятельности. |
2 |
2. История Кыргызстана |
ОК 1-5 ИК 1-4 СЛК 1-5 |
|
Уметь: общаться (устно и письменно) на иностранном языке на профессиональные и повседневные темы; переводить (со словарем) иностранные тексты профессиональной направленности; самостоятельно совершенствовать устную и письменную речь, пополнять словарный запас; Знать: лексический (1200 – 1400 лексических единиц) и грамматический минимум, необходимый для чтения и перевода (со словарем) иностранных текстов профессиональной направленности. владеть: устной и письменной речью на иностранном языке; речевым этикетом, принятым в обществе. |
2 |
3. Иностранный язык |
ОК 1-5 ИК 1-4 СЛК 1-5 |
|
Уметь: анализировать и давать оценку героическим и патриотическим мотивам в эпосе, сюжетному построению и системе образов трилогии «Манас»; пользоваться полной информацией об эпосе «Манас» и навыками передачи в устной форме; понять роль и место трилогии в жизни кыргызов, идейно-эстетическое содержание эпоса. Знать: о времени сложения и развития эпоса «Манас», о вариантах эпоса и о феноментальном манасчи; становления манасоведение как науки; Владеть: содержание эпоса «Манас», применять идеи эпоса в жизни. |
2 |
4. Манасоведе ние |
ОК 1-5 ИК 1-4 СЛК 1-5 |
|
Уметь: ориентироваться в наиболее общих философских проблемах бытия, познания, ценностей, свободы и смысла жизни как основе формирования культуры гражданина и будущего специалиста; Знать: основные категории и понятия философии; роль философии в жизни человека и общества; основы философского учения о бытии; сущность процесса познания; основы научной, философской и религиозной картин мира; об условиях формирования личности, свободе и ответственности за сохранение жизни, культуры, окружающей среды; о социальных и этических проблемах, связанных с развитием и использованием достижением науки, техники и технологий. владеть: диалектико-материалистические мышлением и восприятием мира; оперировать основными категориями, понятиями и закономерностями философии; основами научной, философской и религиозной картинами мира; способами и методами применениями философских знаний в профессиональной деятельности. |
2 |
5. Философия |
ОК 1-5 ИК 1-4 СЛК 1-5 |
|
СПО 2 |
Математический и естественно научный цикл (288) |
8 |
||
Уметь: Математика – выполнять математический анализ, дифференцированные и интегрированные исчисления, решение обыкновенных дифференцированных уравнений и задач математической статистики. Знать: математический анализ; дифференциальное и интегральное исчисление; обыкновенные дифференциальные уравнения, дифференциальные уравнения в частных производных; последовательности и ряды; основы теории вероятностей и математической статистики; случайная величина, ее функция распределения, математическое ожидание и |
3 |
1. Математика |
ОК 1 ОК 2 ОК 3 ОК 4 ОК 5 ИК 1 ИК 5 СЛК 1 СЛК 2 СЛК 4 СЛК 5 |
|
дисперсия; основные численные методы, численное интегрирование и дифференцирование; решение обыкновенных дифференциальных уравнений. владеть: математическими приемами и методами решения профессиональных задач; методами статистической обработки информации; приемами составления структурно-логических схем и таблиц. |
||||
Уметь использовать технологии сбора, размещения, хранения, накопления, преобразования и передачи данных в профессионально ориентированных информационных системах; использовать в профессиональной деятельности различные виды программного обеспечения, в т.ч. специального; применять компьютерные и телекоммуникационные средства. Знать автоматизированная обработка информации; основные понятия технологии; общий состав и структура персональных ЭВМ и вычислительных систем; программное обеспечение вычислительной техники, операционные системы и оболочки; прикладное программное обеспечение; организация размещения, хранения, обработки, поиска и передачи информации; защита информации от несанкционированного доступа; антивирусные средства защиты информации; локальные и глобальные компьютерные сети, сетевые технологии обработки информации; прикладные программные средства; текстовые процессоры, электронные таблицы, системы управления базами данных, графические редакторы, информационно - поисковые системы; автоматизированные системы; понятие, состав, виды. владеть: приемами составления структурно-логических схем и таблиц на компьютере; методами выбора языка программирования для конкретных задач образовательного процесса. |
4 |
2. Информатика |
ОК 1 ОК 2 ОК 3 ОК 4 ОК 5 ИК 1 ИК 5 СЛК 1 СЛК 2 СЛК 4 СЛК 5 |
|
Уметь: умения формирования естественнонаучных понятий, умения рефлектировать, умения системно мыслить, т. е. выявлять скрытые взаимосвязи, создающие органическое единство всех астрофизических, химических, биологических, психологических и социально- экологических явлений, умения глубоко и полно познавать сущность (понятие) законов самих этих явлений и создание современной естественнонаучной картины мира. - усвоение методов и форм научного мышления (анализ, синтез и сравнение; абстракция, конкретизация и обобщение; умозаключения по индукции, дедукции и аналогии; ассоциации; суждения; формирование понятий или представлений; классификация и систематизации), усвоение основных идей и понятий современного естествознания. Усвоение понятия об общем интуитивно – рациональном диалектическом научном методе, который лежит в основе любых познавательных умений выдвигается здесь на первый план (тем более, в таком интегративном естественнонаучном курсе). Знать естественно -научные и гуманитарные культуры; научный метод; история естествознания; панорама современного естествознания; тенденции развития; корпускулярная и континуальная концепции описания природы; порядок и беспорядок в природе; хаос; структурные уровни организации материи; микро-, макро- и мегамиры; пространство, время; принципы относительности; принципы симметрии; законы сохранения; взаимодействие близкодействие; дальнодействие; состояние; принципы суперпозиции, неопределенности, дополнительности; динамические и статистические закономерности в природе; законы сохранения энергии в макроскопических процессах; принцип возрастания энтропии; химические системы, энергетика химических процессов, реакционная способность веществ; особенности биологического уровня организации материи; принципы эволюции, воспроизводства и развития живых систем; многообразие живых организмов – основа организации и устойчивости биосферы; генетика и эволюция; человек; физиология, здоровье, эмоции, творчество, работоспособность; биоэтика; экология и здоровье; человек, биосфера и космические циклы; ноосфера; необратимость времени; самоорганизация в живой и неживой природе; принципы универсального эволюционизма; путь к единой культуре. владеть: целостной научной картиной мира. |
1 |
3. Концепция современного естествознания |
ОК 1-5 ИК 1-4 СЛК 1-5 |
|
СПО 3 |
СПО 3 Профессиональный цикл - 75 кредит ( 75х36= 2700) СПО 3.1. Базовая часть – 60 кредит ( 60х36=2160) |
75 60 |
||
Уметь: - микроскопировать и зарисовывать гистопрепараты, определять топографическое расположение костей, суставов, внутренних органов, нервов, кровеносных и лимфатических сосудов, лимфоузлов и их строение по частям и слоям органов организма сельскохозяйственных животных, измерять температуру тела и определять пульс, дыхание, движения рубца жвачных животных. Знать: - основы биологического развития и адаптации в процессе фило- и онтогенеза, а также строение, топографию и функцию органов и систем животных в эволюционном аспекте, их сравнительную характеристику по видам животных, по возрастным особенностям и по половым различием как в от дельности так и всего организма животных в связи с условиями их содержания и кормления; физиологические константы для разных видов сельскохозяйственных животных. Владеть: - топографии и строения органов и тканей организма животных в связи с их физиологией. |
7 |
1. Анатомия и физиология. сельскохозяйственных -животных |
ОК 4-8 ПК 5 ПК 10-11 ОК 11 ПК 1-3 |
|
Уметь: - составлять рационы для разных видов с-х животных; визуально определять качество кормов для животных. - отбирать среднюю пробу кормов в производственных условиях; - оформлять сопроводительные документы при отправке образцов в лаборатории; - определять нормы кормления животных при разной продуктивности; - составлять полноценные рационы для разных видов, половых и возрастных групп животных в; - оценивать питательность кормов и рационов попереваримым питательным веществам; - проводить комплексную оценку питательности кормов и рационов; - проводить сравнительные зоотехническую и экономическую оценки влияния отдельных кормовых факторов на продуктивность животных, качество и себестоимость продукции. Знать: - методы зоотехнического анализа и способы оценки питательности кормов, значение отдельных питательных и биологически активных веществ для организма животного и их влияние на продуктивность, состояние здоровья, качество продукции; - технологическое свойства кормов, современные и перспективные технологии хранения и подготовки кормов к скармливанию животным; - методы оценки качества кормов, требования ГОСТов и ОСТов к качеству кормов; - оптимальное соотношение питательных веществ в рационах различных видов животных; - принципы нормированного кормления разных видов животных; - экономическую эффективность полноценного и сбалансированного кормления сельскохозяйственных животных. Владеть: - нормированного полноценного и сбалансированного кормления по видам животных и производства, заготовки и хранения кормов. |
4 |
2. Кормление животных |
ОК 4-8 ОК 11 КП 1-3 ПК 13 |
|
Уметь: - пользоваться словарем; - найти нужное слово, определить по словарной форме склонение существительного и прилагательного, восстановить полную форму родительного падежа существительного и родовые формы прилагательного. - сопоставлять аналогичные формы, слова, грамматические и синтаксические явления в русском и латинском языках. Знать: - правильно читать и писать латинские медицинские термины; - переводить с латинского языка на русский простые латинские фразы и рецептурные выражения; - усвоить 250-300 латинских слов в необходимых грамматических формах. - фонетику, основные разделы морфологии, словообразование, некоторые элементы синтаксиса, структуру рецепта, основные рецептурные сокращения; - усвоить правила написания рецептов важнейших лекарственных веществ. Владеть: - латинской терминологией при изучении ветеринарных дисциплин и в практической деятельности ветврача. |
2 |
3. Латинский язык |
ОК 1 ОК 2 ОК 3 ИК 1 ИК 2 ИК 3 ИК 4 СЛК 1 СЛК 2 СЛК 3 СЛК 5 |
|
Уметь: - осуществлять зоогигиенические и профилактические мероприятия в помещениях, проводить осмотр и выделять заболевших животных; - брать пробы воды для санитарно-гигиенического исследования и подготавливать их к отправке в лабораторию; - определять температуру, влажность, скорость движения воздуха, концентрацию вредных газов в животноводческих помещениях специальными приборами; - проводить органолептическую оценку сенажа, силоса, корнеклубнеплодов, грубых и концентрированных кормов; - оказывать первую лечебную помощь животным при внутренних незаразных болезнях; - готовить дезинфицирующие растворы, составлять сопроводительную документацию. |
3 |
4. Зоогигиена и ветеринарная санитария. |
ОК 1-11 ПК 1 -4 ПК 1-11 СЛК 1-5 ИК 1-5 |
|
Знать: - гигиенические требования к воздушной среде, воде, кормам и кормлению животных; - требования к организации стойлового и пастбищного содержания животных; - зоогигиенические мероприятия в скотоводстве, свиноводстве, овцеводстве, коневодстве и птицеводстве, пчеловодстве, рыбоводстве; - основы ветеринарной микробиологии; - экономический ущерб, причиняемый животноводству от незаразных болезней; Владеть: - по осуществлению в практической деятельности ветврача зоогигиенических правила кормления, содержания, ухода и эксплуатации животных с соблюдением санитарных норм. |
||||
Уметь: - определить тип нервной системы животного; - определить вес, возраст животного; - определить по потомству; - оценить животное по происхождению; - значение кормовой базы и правильного кормления животных. Знать: - разбираться в экстерьере, интерьере и конституции животного; - знать статьи животного; - знать признаки здорового телосложения и основные пороки животного; - знать технику разведения животного; - знать разбираться в породах. Владеть: - методами и способами разведения животных, их породными особенностями с учетом продуктивности и направления. |
5 |
5. Животноводство |
ОК 4-8 ОК 11 ПК 4 ПК 7 ПК 12 |
|
Уметь: - приготовить лекарственные формы ( мазь, порошки, отвары, настой); - выписать рецепты, пользоваться весами, мерительными приборами; - развести раствор нужной концентрации; - мыть аптечную посуду и оборудование; - отпускать и хранить вещества списка А и Б; - вести учет и отчетность по расходу медикаментов; - стерилизовать лекарственные формы термическим, химическим и механическими методами: |
3 |
6. Фармакология |
ОК 4 -8 ОК 11 ПК 1-4 ПК 7 ПК12-16 ПК 15-17 |
|
- получить дистиллированную воду; - вводить лекарственные вещества разными путями. Знать: -устройство с ветеринарной аптекой и ее оборудованием, правилами работы в аптеке, со структурой рецепта и правилами работы в аптеке, со структурой рецепта и правилами его составления, выписыванием и изготовлением основных лекарственных форм; - действия лекарственных веществ на организм животных, следует особо подчеркнуть большую зависимость фармакологического эффекта не только от лекарства, но и от состояния организма и условий, в которых он находится, и путей введения; - фармакологической группы ( определение, классификация, некоторые данные главное действие и применение средств, возможные случаи отравления и меры первой помощи при этом); - фармакологию отдельных веществ группы ( название вещества – русское и латинское, свойства, действие, фармакодинамика, применения препарата). Правила хранения, учета и отпуска ядовитых и сильнодействующих лекарственных средств, предназначенных для ветеринарных целей; Стерилизация: - несовместимость лекарственных препаратов. Лекарственные формы: - общие правила сбора, сушки и хранения лекарственного растительного сырья, приготовление растворов. Владеть : - умениями по применению лекарственных средств при лечению профилактике болезней животных. |
||||
Уметь: - устраивать место вскрытия; - пользоваться анатомическими инструментами; - в правильном порядке вскрывать трупы животных; - соблюдать правила личной гигиены и техники безопасности при вскрытии; - исследовать отдельные органы; - выявлять и определять патологоанатомические изменения органов с целью постановки посмертного диагноза; - составлять документацию пат вскрытия; - уничтожать трупы животных, павших от заразных болезней и утилизировать; - брать пат материал от трупа, упаковывать его и отправлять в ветлабораторию с сопроводительной. Знать: - сущность болезни вообще, причины возникновения болезней, их классификацию и характеристику, механизм развития болезни, проявление болезни ( симптомы), течение болезни, периоды, исход болезни, реактивность организма и её виды и её проявление, значение реактивности для организма; - знать все обще патологические процессы, из которых складывается картина болезни; - понятие о лихорадке; - проявление патологии всех систем и аппаратов организма и её сущность; - патологоанатомическую диагностику болезней: незаразных, инфекционных и инвазионных; - правила личной гигиены и техники безопасности при вскрытии трупов, инструменты для вскрытия, подготовку вскрытия, порядок и методы вскрытия; особенности вскрытия трупов разных видов животных и особенности исследования отдельных органов при вскрытии трупов и дополнительные исследования; документацию пат вскрытия: протокола и акта. - знать как проводится уничтожение трупов и сохранение трупного материала (бальзамирование). Владеть: - патологоанатомической диагностикой болезней животных и владения знаниями сущности и течения патологических процессов в больном организме животных и правилами составления документации патологоанатомического вскрытия. |
6 |
7. Патологическая физиология и патологическая анатомия: |
ОК 4-8 ОК 11 ПК 1 ПК 4 ПК 10 ПК 12 ПК 14 |
|
Уметь: - обследовать больное животное, ставить диагноз, оказывать лечебную помощь больным животным, проводить мероприятия по предупреждению незаразных болезней животных. Знать: - освоить методы клинической и лабораторной диагностики, болезней животных; - правила личной гигиены и техники безопасности пи обращении с животными и при проведении лабораторных анализов крови, мочи, молока; - современные методы клинической и лабораторной диагностики незаразных болезней, общую профилактику, основные приемы и методы их лечения, диспансеризацию животных. Владеть знаниями: - всеми известными способами диагностики незаразных болезней животных для наиболее эффективного лечения и профилактики с учетом современных требований. |
7 |
8. Внутренние незаразные болезни |
ПК-7 ПК-5 ПК-7 ПК-5 ПК-2 |
|
Уметь: - пользоваться лабораторной аппаратурой; - изготовлять и окрашивать препараты из органов и тканей; - проводить посевы на питательные среды; - стерилизовать лабораторную посуды, инструменты; - вскрывать трупы животных; - пользоваться дезинфекционными аппаратами; - проводить дезинфекцию(профилактическую (и вынужденную), эпизоотологическое обследование неблагополучного хозяйства; - ставить диагноз на инфекционную болезнь, обеспечивать выполнение ограничительных и карантинных мероприятий; - производить вакцинацию, взятых из хозяйств, неблагополучных по инфекционным болезням животных. Знать: - меры личной профилактики и правила работы патологическим материалом, культурами микроорганизмов и животными, больными инфекционными болезнями; - методы стерилизации, дезинфекции, дезинсекции, применяемые в ветеринарии; - основные группы микроорганизмов и принципы их классификации; - физиологию, основы генетики и экологии микроорганизмов, инфекции, сущность болезнетворного действия микроорганизмов (патогенность, вирулентность); - токсины эндогенные, экзогенные; - течение инфекционной болезни; - биологическую сущность иммунитета, практическое значение иммунитета в профилактике, диагностике и ликвидации инфекционных болезней; - эпизоотический процесс, механизм передачи возбудителей инфекции; - методики проведения эпизоотологического обследования неблагополучного хозяйства противоэпизоотических мероприятий; меры по охране хозяйств от заноса возбудителей заразных болезней, требования Ветеринарного устава; - методы санации внешней среды; - правила пользования биопрепаратами, хранения, транспортировки и браковки их; - Микроскопия. Владеть знаниями: - мерами борьбы с инфекционными болезнями животных. |
6 |
9. Эпизоотология |
ОК 4-11 ПК-5 ПК-7 ПК-5 ПК-2 |
|
Уметь: - Гельментические исследования фекалий сельскохозяйственных животных методами последовательного промывания, Бермана, флотации, брать биопсию из различных органов, соскобы кожи, смывы из полостей; - гельминтоскопия, гельминтовое вскрытие по К.И.Скрябину. - микроскопическое и сефологическое исследование инвыазионных болезней. - диагностика и применение прапаратов против паразитарных болезней. - готовить мазки из крови и органов, проводить гельминтологическое вскрытие трупов; - собирать и фиксировать патологический материал для отправки в лабораторию; - рассчитывать потребность в химиопрепаратах, инсектоакарицидах и дезинфектантах. Знать: - краткую историю предмета; - ведущих отечественных ученых; - биологические особенности паразитологии; - общие данные об инвазионных болезнях, основы морфологии и жизненного цикла возбудителей и их переносчиков; - экономической ущерб, причиняемый возбудителями инвазионных болезней; - эпизоотологию, патогенез, симптомы паразитарных болезней; патологоанатомические изменения, диагностику и организацию общих и специальных мероприятий при отдельных инвазионных болезнях сельскохозяйственных и промысловых животных, птиц, рыб и пчел; Владеть: - мерами борьбы с паразитарными болезнями животных. |
4 |
10. Паразитология и инвазионные болезни: |
ОК 4-11 ПК 1-2 ПК 7 ПК 12 ПК14 |
|
Уметь: - проводить стерилизацию инструментов и перевязочного материала, фиксировать животных; - проводить наркоз местное обезболивание; - проводить инъекции, пункции, вливания, овладеть техникой наложения швов, повязок; - проводить несложные хирургические операции, кастрацию животных; - диагностировать хирургические заболевания всех областей туловища, копыт и глаз, владеть навыками по уходу за копытами животных, обрезыванию и расчистке копыт и крупного рогатого скота и копытце у овец; - оценивать качество подковывание лошадей. Знать: - основы организации хирургической работы на животноводческих фермах; - причины, клиническое проявление; - диагностику, лечение и профилактику хирургических заболеваний. Владеть: - приемами навыками проведения хирургических операций при лечении и профилактике болезней животных. |
3 |
11. Ветеринарная хирургия |
ОК 4-8 ОК 11 ПК 1 ПК4 ПК12 ПК 10 ПК14 |
|
Уметь: - подготавливать посуду и инструменты для получения спермы; - оценивать, разбавлять и расфасовывать сперму; - искусственно осеменять животных и птиц; - заполнять журнал и бланки ордеров искусственного осеменения; - пользоваться календарем техника по искусственному осеменению; - определять половую охоту и беременность у животных; - оказывать помощь при нормальных родах и послеродового периода; - принимать новорожденного , ставить диагнозы, назначить и выполнять лечебные процедуры при болезнях молочной железы; - определять причины бесплодия и проводить мероприятия по его предупреждению. Знать: - анатомо-физиологическую и топографическую характеристику и особенности половых органов самок и самцов сельскохозяйственных животных разных видов; - методы получения спермы от производителей, ее разбавление; Владеть: - всеми способами диагностики беременности, родовспоможения, лечения и профилактики акушерско-гинекологические болезней животных. |
5 |
12. Акушерство, гинекология и биотехника размножения |
ОК 4-8 ПК 1 ПК 9-10 ПК 12-17 |
|
Уметь: - подсчитать убойную массу и убойный выход мяса; - правильно заполнять документы по ВСЭ; - сделать клинический осмотр животного; - организовать пред убойную выдержку; - определить категорию упитанности животных; - организовывать транспортировку животных, скоропортящихся продуктов и животного сырья; - проводить послеубойный ветеринарный осмотр; - организовывать санитарный день на фермах. Знать: - факторы, влияющие на мясную продуктивность и качество мяса; - способы транспортирования убойных животных скоропортящихся продуктов; - документацию на транспортирование животных и продуктов животного происхождения; - правила приема-сдачи скота и птицы на предприятия мясной промышленности; - и структуры боенских предприятий и ветеринарно-санитарные требования. Владеть: - методами определения санитарного качества продукции животноводства и растениеводства и правилами составления ветеринарно - санитарной документации. |
2 |
13. Ветеринарно - санитарная экспертиза |
ОК 4-13 ПК 4 ПК 8 ПК11 ПК15 |
|
Уметь: - применять правила ветеринарной санитарии; - организовать лечебно – профилактическую работу; - организовать ветеринарное предпринимательство; - проводить профилактические мероприятия по заразным болезням, планировать противоэпизоотические мероприятия; - проводить дезинфекцию, дератизацию, дезинсекцию помещений для животных; - составлять акты и описи о проделанных мероприятиях; - составлять документы по форме « Ветеринарии »; Знать: -структуру ветеринарной службы и ее задачи; - ветеринарный устав; - ветеринарное законодательство и правила ветеринарной санитарии; - обязанности местных органов самоуправления; - обязанности граждан- владельцев животных; - знать права и обязанности по осуществлению государственного контроля за исполнением Ветеринарного Устава; - организацию ветеринарной службы в районе и городе; - организацию ветеринарной службы в сельском хозяйстве; - правовые основы предпринимательства; - постановления о наложении и сроках снятия карантина при инфекционных болезнях; - взаимодействии ветеринарных и медицинских служб по предупреждению болезней человека. Владеть: - структурой ветеринарной службы, организацией лечебно-профилактических мероприятий, ветеринарного предпринимательства и составления документации по форме «Ветеринария». |
3 |
14. Организация ветеринарного дела |
ОК 4-11 ПК 1-2 ПК 4 ПК12 ПК13 |
|
Вариативная часть |
15 |
|||
Уметь: - определять уровень производительности труда по хозяйству в целом, а также по отдельной отрасли, бригаде (отделению); - исчислять экономические показатели использования тракторов и автомашин; - определять показатели рентабельности производства и экономическую ситуацию; - складывающуюся в его хозяйстве и определять пути повышения эффективности общественного производства. Знать: - аграрную политику правительства по сельскому хозяйству; - пути рационального использования земельных угодий и других средств производства; - вопросы интенсификации, специализации и концентрации сельскохозяйственного производства; - показатели и пути повышение эффективности сельскохозяйственного производства, производительности труда; - снижение себестоимости продукции, повышения рентабельности сельскохозяйственного производства. Владеть: - методами управления отраслью и основами организации произодственно -хозяйственной деятельности и планирования, а также принципами функционирования составных частей организаций различных организационно-правовых форм. |
3 |
15. Экономика отрасли |
ОК 4-8 ОК11 ПК1 ПК9-17 |
|
Уметь: - организовывать и проводить мероприятия по защите работающих и населения от негативных воздействий чрезвычайных ситуаций; - иметь представление о медицинской помощи; Знать: - принципы обеспечения устойчивости объектов экономики, прогнозирования развития событий и оценки последствий при техногенных чрезвычайных ситуациях и стихийных явлениях; - основы военной службы и обороны государства; Владеть: навыками защиты и жизнеобеспечения населения в чрезвычайных ситуациях; навыками организации мероприятий по локализации и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций; |
2 |
16. Безопасность жизнедеятельности |
ОК 4-11 ПК 5-6 ПК8 ПК14 ПК16-17 |
|
Уметь: - организовывать процесс производить принимать управленческие решения регулировать конфликты. Знать: - цели задачи, функции менеджмента, систему мотивации труда, этику делового общения, информационные технологии в сфере управления. Владеть: - навыками современного менеджмента, применять в профессиональной деятельности приемы делового и управленческого общения. |
2 |
17. Менеджмент |
ОК 3-11 ПК 1 ПК 9-14 ПК 16 |
|
Уметь: - взять и пересылать патологический и органов, материал для исследования на инфекционные и инвазионных болезни, исследовать фекалии животных, смывы из полостей, готовить мазки из крови органов, окрашивать препараты, проводить посевы на питательных средах, стерилизовать лабораторную посуду. Знать: - краткую историю создания ветеринарной лаборатории (Р.Ц.В.Д); - структуру, штат и размещение отделов и их особенности; - организацию работы, обязанности ,технику безопасности, личную профилактику Владеть: - навыками и приёмами лабораторной диагностики соблюдения личной гигиены и техники безопасности и владения ветеринарной документацией. |
5 |
18. Лабораторное дело, ПУС |
ОК 1-11 ПК 1-17 СЛК 1-5 ИК 1-5 |
|
СПО 4 |
Физическая культура |
|||
Уметь: - использовать физкультурно – оздоровительную деятельность для укрепления здоровья, достижения жизненных и профессиональных целей. - Знать: - о роли физической культуры в общекультурном, профессиональном и социальном развитии человека; основы здорового образа жизни. владеть: приемами страховки и самостраховки при выполнении физических упражнений.
|
3 |
19. Физическая культура |
ОК 3-4 ОК 8 ОК 10 ПК 1 |
|
СПО 5. |
Практика |
16 |
ОК 1-9 ПК1.1 ПК 2.1 ПК 2.12 СЛК 1.5 |
|
СПО 6. |
Промежуточная и итоговая государственная аттестация ***) |
8 |
ОК 1 ОК5 ИК 1-5 СЛК 1-5 ПК 1-6 |
|
Общая трудоемкость ОПОП ( 4320) |
120 |
(*) 1. Трудоемкость определенных дисциплин, входящих в ЦД ОПОП, задается в интервале до 10 зачетных единиц.
2. Суммарная трудоемкость базовых составляющих ЦД ОПОП СПО.1, СПО.2 и СПО.3 должна составлять не менее 80% от общей трудоемкости указанных ЦД ОПОП.
(**) Наименование ЦД СПО.2 определяется с учетом особенности образовательной области, в которую входит специальность.
(***) Итоговая государственная аттестация включает подготовку и защиту выпускной квали-фикационной работы или государственных аттестационных испытаний по усмотрению спуза
5. Требования к разработке условий реализаций основной
образовательной программы подготовки специалиста по специальности 111201 «Ветеринария»
5.1. Требования к кадровому обеспечению учебного процесса.
Реализация основной профессиональной образовательной программы по специальности должна обеспечиваться педагогическими кадрами, имеющими высшее образование, соответствующее профилю преподаваемой дисциплины. Преподаватели специальных дисциплин должны иметь опыт деятельности соответствующей профессиональной сфере.
5.2. Требования к учебно-методическому обеспечению учебного процесса.
Реализация основной профессиональной образовательной программы по
специальности должна обеспечиваться доступом каждого студента к информационным ресурсам (библиотечным фондам, компьютерным базам данных и др.), по содержанию соответствующим полному перечню дисциплин основной профессиональной образовательной программы, наличием учебников, учебно- методических, методических пособий, разработок и рекомендаций по всем дисциплинам и по всем видам занятий – практикумам, курсовому и дипломному проектированию и др. этапам практики, а также наглядными пособиями, аудио-, видео, мультимедийными материалами.
Обеспеченность студентов учебной литературой, необходимой для реализации основной профессиональной образовательной программой, должна соответствовать нормативу - 0,5 экз. на одного студента. Источники учебной информации должны отвечать современным требованиям. В образовательном процессе должны использовать законодательные акты, нормативные документы и материалы профессионально ориентированных периодических изданий
5.3. Требования к материально-техническому обеспечению учебного процесса.
Образовательное учреждение, реализующее основную профессиональную образовательную программу по специальности, должно располагать материально- технической базой, обеспечивающей реализацию Государственных требований и соответствующей действующим санитарно- техническим нормам.
Реализация основной профессиональной образовательной программы по специальности должна обеспечивать выполнение студентом лабораторных и практических работ, включая как обязательный компонент практические задания
5.4 . Требование к организации практики.
Образовательное учреждение, реализующее основную профессиональную образовательную программу по специальности, должно обеспечивать планирование, организацию и проведение производственной (профессиональной) практики в соответствии с Положением о производственной (профессионально) практике студентов образовательных учреждений среднего профессионального образования и Рекомендациями по организации и проведению производственной (профессиональной) практики по группе специальности (при наличии таковых). В период прохождения производственной (профессиональной) практики студент должен освоить рабочую профессию – искусственное осеменение.
5.3.4. Оценка качества подготовки выпускников.
Для аттестации выпускников на соответствие их персональных достижений конечным требованиям соответствующим ОПОП проводят итоговую государственную аттестацию.
Необходимым условием допуска к государственной (итоговой) аттестации является представление документов, подтверждающих освоения обучающихся компетенций при изучении теоретического материала и прохождения практики по каждому из основных видов профессиональной деятельности.
Выпускником могут быть представлены отчеты о ранее достигнутых результатах, дополнительные сертификаты, свидетельства (дипломы) олимпиад, конкурсов, творческие работы по специальности, характеристика с мест прохождения преддипломной практики.
Виды итоговой государственной аттестации:
Итоговые междисциплинарные экзамены – по специальным дисциплинам и История Кыргыстана.
Требования к содержанию объему и структуре выпускной квалификационной работы определяются СПУЗом с учетом Положения об итоговой государственной аттестации выпускников СПУЗов.
В результате освоения основной профессиональной образовательной программы по специальности 111801 «Ветеринария» выпускник должен быть готов к выполнению производственно-технологической, организационно-управленческой деятельности в соответствии с квалификационной характеристикой.
5.3.5. Нормативные сроки освоения основной профессиональной образовательной программы по специальности 111201 «Ветеринария»
При разработке основной профессиональной образовательной программы образовательное учреждение имеет право:
· Изменять объем часов, отводимых на освоение учебного материала для циклов дисциплин в целом и для дисциплин, входящих в цикл, - в пределах 5 % без превышения максимального недельного объема нагрузки студентов и при сохранении минимальною содержания, указанных в настоящем документе.
· Вводить дисциплины по выбору, направленные на реализацию личностных потребностей и профессиональных интересов студентов в объеме, регламентированном стандартом. Выбранные студентом дисциплины по выбору становятся обязательными для изучения.
· Определять форму и сроки проведения промежуточной аттестации, суммарный объем времени, которой должен составлять не менее четырех недель на весь период обучения. В учебном году не должно проводиться более 8 экзаменов, 10 зачетов, кроме зачета по физвоспитанию.
· Устанавливать общий объем учебной нагрузки (аудиторной и внеаудиторной) по каждой дисциплине с учетом ее специфики.
· Производить деление групп на подгруппы численностью не менее 8 человек при проведении лабораторных работ, практических и семинарских занятий и т.п.
· Выбирать вид итоговой государственной аттестации выпускников и объем времени на аттестацию (но не менее 2-х недель).
· Определять виды производственной практики и их объемы в пределах, предусмотренных государственными стандартами среднего профессионального образования.
Объем аудиторных занятий (лекционные, лабораторные работы, практические занятия, (семинарские) должен составлять не менее 50% от общего учебного времени.
Курсовые работы рассматриваются как вид учебной деятельности по дисциплине и выполняются в пределах часов, отводимых на ее изучение. Курсовые работы могут быть запланированы не более чем по двум дисциплинам на весь период обучения.
Факультативные дисциплины предусматриваются учебным планом образовательного учреждения (не более 4 часов в неделю) и не являются обязательными для изучения студентом.
Консультации для студентов предусматриваются образовательным учреждением в объеме 120 часов на учебную группу весь период учебы.
ПРИМЕРНЫЙ ПЕРЕЧЕНЬ
кабинетов, лабораторий, мастерских и др.
по специальности 111201 «Ветеринария»
Кабинеты:
Русского языка и литературы,
кыргызского языка и литературы,
иностранный язык,
математики,
информатики,
экономики и менеджмента,
животноводства.
Лаборатории:
Анатомии и физиологии животных,
Фармакологии и латинского языка,
Кормление,
Экологии и безопасности жизнедеятельности,
Внутренних незаразных болезней,
Патанатомии,
Эпизоотологии,
Паразитологии и инвазионных болезней,
Ветеринарной хирургии,
Акушерство,
Ветеринарной санитарной экспертизы,
Ветеринарная клиника,
Учебно-производственное хозяйство с учебной фермой,
Спортивный комплекс:
открытый стадион широкого профиля.
Директор Агроэкономического колледжа,
Председатель УМС Омуров Н.Б.
Примерный учебный план
среднего профессионального образования
базового уровня по специальности 111201 «Ветеринария»
форма обучения – очная.
нормативный срок обучения: на базе среднего общего образования – 1 год 10 мес.
на базе основного общего образования – 2 г. 10 мес.
индекс |
Элементы учебного процесса, учебные дисциплины |
Трудоемкость Кредит (зачетн. едени- ца) |
Максимальная учебная нагрузка студентов |
Обязательная учебная нагрузка, часов |
Рекомендуемый курс изучения |
||
Аудит |
в том числе |
||||||
Лабораторная работа Практические занятия |
Выполнение курсовых работ |
||||||
ОГСЕ |
Общеобразовательные дисциплины |
2010 |
1440 |
I |
|||
СПО 1. 1. 2. 3. 4. 5. |
Социально-гуманитарный цикл Кыргызский (русский) язык История Кыргызстана Иностранный язык Манасоведение Философия |
10 2 2 2 2 2 |
360 72 72 72 72 72 |
180 36 36 36 36 36 |
II II II II II II |
||
СПО 2. 1. 2. 3. |
Математический и естественнонаучный цикл Математика Информатика Концепция современного естествознания |
8 3 4 1 |
288 108 144 36 |
144 54 72 18 |
18 54 |
II II II II |
|
СПО 3. СПО 3.1. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. |
Профессиональный цикл Базовая часть Анатомия и физиология с/х животных Кормление животных Латинский язык Зоогигиена и ветсанитария Животноводство Фармакология Патологическая физиология и патологическая анатомия ВНБ Эпизоотология Паразитология и инвазионные болезни Ветеринарная хирургия Акушерство, гинекология Ветсанэкспертиза ОВД |
75 60 7 4 2 3 5 3 6 7 6 4 3 5 2 3 |
2700 2160 252 144 72 108 180 108 216 252 216 144 108 180 72 108 |
180 90 36 72 144 72 160 200 180 110 84 140 36 72 |
60 30 14 30 56 30 60 70 60 40 30 56 8 |
12 |
II-III II II II II II,III II II-III II-III III III II-III III III III |
СПО 3.2. |
Вариативная часть |
15 |
540 |
II-III |
|||
1. 2. 3. |
Экономика отрасли БЖД Менеджмент |
3 2 2 |
108 72 72 |
60 36 40 |
16 16 16 |
II II III |
|
СПО 3.3. 1. 2. |
Курсы по выбору Лабораторное дело ПУС |
8 3 2 |
288 108 72 |
88 36 |
28 14 |
II-III II-III III |
|
СПО 4 |
Физвоспитание |
3 |
108 |
108 |
108 |
II-III |
|
СПО 5 СПО 6 ПА ИГА ВК |
Всего Факультативные дисциплины Консультации Число экзаменов Практика Промежуточная аттестация Итоговая государственная аттестация Время каникул |
93 16 5 3 9 |
3348 162 108 11 576 |
2268 |
814 |
Итого на базе 9 кл. – 160 кредит
На базе 11 классов – 120 кредита